Creator:

Kładoczny, Piotr

Contributor:

Kaczor, Monika - red. nauk. ; Królikowski, Janusz - red. nauk.

Title:

Badania polskiej leksyki zmysłowej na podstawie tekstów literackich = Research on Polish sensory Lewis on the basis of literary texts

Group publication title:

Filologia Polska, z. 11

Subject and Keywords:

konceptualizacja ; zmysły ; utrata wzroku ; hierarchia zmysłów ; rama semantyczna ; conceptualization ; senses ; loss of sight ; hierarchy of senses ; semantic frame

Abstract_pl:

Leksyka opisująca doznania zmysłowe, choć opisywana wielokrotnie, wciąż jest interesującym polem badawczym ze względu na aspekt historyczny oraz idiolektalny i socjolingwistyczny. Teksty literackie należy uznać za bardzo dobry materiał do tego typu analiz i interpretacji nie tylko dlatego, że jest to gotowy obiekt, lecz przede wszystkim ze względu na jego walory jakościowe, w tym głównie bogactwo słownictwa. ; Opisany w artykule materiał pochodzący z powieści Jerzego Pilcha i Michała Kaziowa obrazuje, że hierarchia najważniejszych zmysłów jest ustabilizowana. Przeważa wzrok, następne w kolejności to słuch i dotyk. Jednak w poszczególnych sytuacjach, takich jak utrata wzroku czy przeważająca tematyka dotycząca komunikacji i relacji międzyludzkich, może dojść do zmiany tej hierarchii, dominacji słuchu. Kolejne badania mogą wykazać również inne zmiany w zakresie hierarchii zmysłów człowieka.

Abstract:

The lexis describing sensory experiences, regardless of how many times it has been described before, is still an interesting field of research due to its historical, idiolectal and sociolinguistic aspects. Literary texts should be regarded as suitable for this type of analysis and interpretation, not only owing to their self-contained nature, but more importantly, due to their qualitative values, including in particular, a variety of vocabulary. ; The material described in the article from the novels by Jerzy Pilch and Michał Kaziów illustrates that the hierarchy of the most important senses is stable. Sight predominates, followed by hearing and touch. However, in individual situations, such as the loss of sight or the main ideas related to communication and interpersonal relationships, this hierarchy may change, with hearing becoming dominant. The subsequent studies may also indicate other changes in the hierarchy of human senses.

Publisher:

Zielona Góra: Uniwersytet Zielonogórski, Instytut Filologii Polskiej

Date:

2025

Resource Type:

artykuł

Format:

application/pdf

DOI:

click here to follow the link

Pages:

159-173

Source:

Filologia Polska. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego, z. 11

Language:

pol

License CC BY-NC-ND 4.0:

click here to follow the link

Rights:

Biblioteka Uniwersytetu Zielonogórskiego