Struktura obiektu

Współtwórca:

Tureczek, Marceli - fot.

Tytuł:

Gościkowo-Paradyż (kościół klasztorny) - dzwon (datowanie 1780)

Temat i słowa kluczowe:

inskrypcja ; dzwon ; półwałek ; siedzisko dzwonne ; jarzmo ; dzwon spiżowy ; korona ; Kalliefe, Erdmann (ludwisarz) ; Gościkowo - Paradyż (pow. świebodziński)

Opis:

W starszej edycji związanej z Józefem autor zaproponował interpretację tekstu z reliefowej plakiety jako SOPHIE (2). Dopiero kwerenda w Glockenarchiv w Norymberdze oraz pełniejsze badania archiwalne pozwoliła na uchwycenie kontekstu znaczeniowego i precyzyjnego określenia treści plakiety. Dzwon Jezus w trakcie rekwizycji był uszkodzony, posiadał wyraźne pęknięcie krawędzi. Uszkodzenie miało nastąpić w czasie ostrej zimy 1889/1890 tuz po śmierci cesarzowej Augusty (7 stycznia 1890). ; Język łaciński, kapitała.Tekst wg Menseck: <br><br>A) CUM RESONAT JESUS TUNC INTONAT ITE POPLITE SUBMISSO REDDITE VOCA DEO (1)<br>B) IH(ESU)S (a)<br>C) [ME FECIT ERDMANN KALLIEFFE LESNA ANNO 1780 (b) (Tłum.: Gdy Jezus rozbrzmiewa wtedy śpiewajcie głośno i uniżenie ofiarujcie Bogu głosy (A). Jezus (B). Wykonał mnie Erdmann Kallieffe w Lesznie 1780 roku (C).<br><br>Trzy duże dzwony z Paradyż: z 1779 roku oraz dwa z 1780 roku stanowiły zespół. ; Najmniejszy średnica 96 nosił imię Józef, większy o średnicy 116 Maria, a największy o średnicy powyżej 116 cm nosił imię Jezus. Dwa mniejsze dzwony zawieszone były w wieży południowej. Do chwili obecnej zachował się najmniejszy Józef. Maria została zarekwirowana w czasie II wojny światowej, zaś największy Jezus został przekazany na cele wojenne w latach 1914-1918. ; Dzwon spiżowy (Jezus) w północnej wieży klasztornej zawieszony na drewnianym jarzmie osadzonym w drewnianym siedzisku dzwonnym (elementy konstrukcyjne zachowane). Korona z czterech kabłąków, bez zdobień. Na płaszczu w górnej części dwa podwójne rzędy półwałków wyznaczające pole inskrypcyjne z tekstem (A). Powyżej i poniżej fryz akantoidalny. Na środku płaszcza plakieta reliefowa w formie promienistej glorii z polem inskrypcyjnym, w którym tekst (B). W dolnej części trzy półwałki oddzielające płaszcz od kryzy, tamże hipotetyczne pole z tekstem (C). Średnica 116 cm. ; Wg zachowanych informacji prowincjonalny konserwator Schmid jako przyczynę uszkodzenia wskazał mikroskopijne pęknięcia powstające wskutek uderzeń w czasie niskich temperatur. Zachowane dane nie zawierają precyzyjnych informacji na temat ludwisarza, niemniej cechy formalne widoczne na zdjęciu pozwalają z dużym prawdopodobieństwem stwierdzić, że dzwon został odlany przez Erdmanna Kallieffe z Leszna w 1780 roku (3).

Komentarz:

1) Tekst wg pism papieża Leona I (440-461). ; 3) Menseck, s. 2, 3. ; 2) Tureczek, s. 285-293. ; b) Inskrypcja określająca wykonawcę hipotetyczna na podstawie cech formalnych. ; a) Tekst w enklawie.

Data wydania:

datowanie - 1780

Typ zasobu:

dzwon

Format:

image/x.djvu

Jezyk:

lat

Prawa do dysponowania publikacją:

Tureczek, Marceli ; Biblioteka Uniwersytetu Zielonogórskiego