Autor:
Współtwórca:
Skobelski, Robert (1968- ) - red.
Tytuł:
Tytuł publikacji grupowej:
Temat i słowa kluczowe:
Dolne Łużyce ; Drang nach Westen ; migracje ; industrializacja ; Lower Lusatia ; migrations ; industrialisation
Streszczenie:
Dolne Łużyce do początku XIX wieku były krainą rolniczą, a w miastach dominowało rzemiosło sukiennicze. W okresie rewolucji przemysłowej powstał tam imponujący przemysł tekstylny, zwłaszcza w Chociebużu, Żarach i Barszczu (Forst). Jednakże dominującą gałęzią przemysłu okazało się górnictwo węgla brunatnego. W 1913 roku wydobywano tam w 30 kopalniach odkrywkowych 20,4 mln ton węgla brunatnego. ; Rozwój przemysłu powodował m.in. napływ tysięcy pracowników. Wśród nich dużą grupę stanowili Polacy. W każdym powiecie dolnołużyckim w świetle pruskiej statystyki językowej dostrzegalny był przyrost ludności polskiej, a ponadto jeszcze większy wzrost odsetka katolików. Najwięcej Polakow przybyło do pracy w okręgu Złego Komorowa (Senftenberg), znajdującego się wtedy w granicach powiatu kaławskiego (Calau). Do 1914 roku zamieszkało tam około 10 tysięcy Polaków, którzy przybywali z całymi rodzinami, na co wskazywał wysoki odsetek polskich dzieci w szkołach ludowych (9,4% w 1911 r.). ; Znaczna grupa tej ludności osiedliła się ponadto w powiatach Grodek (Spremberg ? 4% w 1914 r.), Łukow (1,8%) i Żary (1,7%), w których przed I wojną światową miało mieszkać po 1300-1500 Polaków. W pozostałych powiatach Dolnych Łużyc ludność polska była mniej liczna i jej stan na początku XX wieku wynosił odpowiednio po 150-400 osob. Migracje ludności polskiej na teren Dolnych Łużyc były tylko częścią ruchów wędrówkowych, które nastąpiły w tym rejonie w okresie ostatnich 150 lat.
Abstract:
In the 18th, but even more in the 19th and 20th century, the Industrial Revolution initiated a massive and historically unrivaled rearrangement of cultural landscapes in the highly developed European countries, i.e. in England, France, and Germany, to just name the most relevant ones. This European example was then followed by other countries in North America and - much later - in South America and Asia. ; This economical process led ? in several stages ? to surges of migration and a concomitant urbanization of a growing number of areas, leading to further changes in the cultural landscapes. In the early 19th century, Lower Lusatia was still a calm region shaped by agriculture. The biggest towns of that region did not yet surpass the mark of 6.000 inhabitants (Cottbus, Guben, Sorau). In the second half of the century, the region experienced an intensive industrialization. Numerous small and medium-sized businesses were founded in the cities, the textile industry emerging as the most important sector. ; In the countryside, several surface mines were opened that initiated the most tremendous landscape changes. Lignite surface mining was the industrial sector that caused - and is causing to this day ? the most comprehensive landscape destruction, generally in some distance from existing towns. In the course of these processes, thousands of workers moved into the industrial centers. In Lower Lusatia, the population increased considerably in the town Cottbus as well as in the two districts of Calau and Spremberg, where lignite mining expanded in a particularly intensive way. ; The other concomitant process was the Polish immigration from Greater Poland, Pomeralia and Upper Silesia into the western Prussian provinces at the turn of the 20th century. The extent of this process was surprisingly vast: altogether, more than a million people of Polish descent migrated toward the West. ; The Prussian language statistics (Preusische Sprachenstatistik), and more specifically the statistics of elementary schools from 1886 to 1911, provide essential data and evidence for that, even though the statistical data are not always reliable since the Prussian authorities sought to prove the idea of progressing Germanness with the help of this data. Nonetheless, the general trend of a large number of Polish speakers in these areas clearly shows in the statistics. ; In Lower Lusatia, we can also observe an increasingly growing number of Polish settlers (workers) until WWI. It is plausible to assume that a majority of them settled down permanently, especially in the districts Calau and Spremberg, as they immigrated together with their families. The percentage of Polish speaking pupils in elementary schools in the district Calau was 9,4% in 1911, and 3% in the district Spremberg. Before the outbreak of WWI, the total number of the Polish population was most likely about 10.000 (10%) in the Calau district and about 1400 (4%) in the district Spremberg.
Wydawca:
Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego
Data wydania:
Typ zasobu:
Format:
Strony:
Źródło:
Jezyk:
Prawa do dysponowania publikacją:
Biblioteka Uniwersytetu Zielonogórskiego