Autor:

Krysowski, Olaf

Współtwórca:

Sztyber, Radosław - red. nacz.

Tytuł:

Słoworody - klucz do historii Słowian w prelekcjach paryskich Mickiewicza = Słoworody - the key to the history of Slavs in Mickiewicz Paris lectures

Tytuł publikacji grupowej:

Filologia Polska, z. 2

Temat i słowa kluczowe:

Mickiewicz, Adam (1798-1855) ; romantyzm ; Słowianie ; język ; etymologia ; historia ; romanticism ; slavs ; language ; etymology ; history

Streszczenie:

Zainteresowania Mickiewicza językami słowiańskimi, ich pochodzeniem, rozwojem, etymologią wyrazów wiążą się z programową tendencją romantyków do rekonstruowania tradycji i określania tożsamości narodów na podstawie duchowych lub materialnych śladów ich historycznej aktywności. Poetę inspirowały prace lingwistów i tak zwanych filozofów języka, którzy poszukiwali źródeł wiedzy o Słowianach nierzadko w sposób naiwny, wyciągając daleko idące wnioski z przypadkowych podobieństw formalnych między wyrazami. Łącząc i rozwijając rozmaite, niekiedy fantastyczne, pomysły etymologiczne, Mickiewicz stworzył swoistą upoetyzowaną ideę Słowiańszczyzny. Jej fundamentem uczynił wywiedziony z języka mit ludu z jednej strony podbitego, umęczonego, zniewolonego, a mimo to nietracącego ducha, radosnego (sclavi saltantes), z drugiej ? naznaczonego przez ?słowo? (rodzimą mowę) splendorem godności, świadomości dziejowej, predestynowanego do wypełniania misji religijno-cywilizacyjnej, której plan i cel objawiają się za pośrednictwem Słowa Bożego. Język stał się dla poety kluczem do poznania zaszyfrowanej w nim historii Słowian. Historia ta zaś nabrała znaczenia podwójnego: legendy sięgającej w bliżej nieokreśloną, odległą przeszłość oraz profetycznej zapowiedzi tego, co ma nastąpić w przyszłości.

Abstract:

Mickiewicz's interests in Slavic languages, their roots, evolution, and the etymology of words are related to the romantics' programmatic tendency to reconstruct the tradition and define the identity of nations basing on the spiritual or material traces of their historical activities. The poet was inspired by works of linguists and the so-called philosophers of the language, who drew far-reaching conclusions from coincidental formal similarities between words. Merging and developing various, often far-fetched, etymological concepts, Mickiewicz created a specific poetical idea of Slavdom. Its fundament was a language-derived myth of the folk, which is on the one hand conquered, abused, enslaved, and yet full of spirit and joyful (sclavi saltantes). On the other hand the folk is marked by the word (mother tongue) with splendor of dignity, historic awareness. The folk is also predestined to fulfill a religious-civilizational mission whose plan and goal are revealed through the Word of God. The poet perceives the language as the key to encrypt the history of Slavs hidden there. History, meanwhile, has a double meaning: it is both a legend set in an unspecified past and a prophetic prediction of what is about to happen in the future.

Wydawca:

Zielona Góra: Uniwersytet Zielonogórski, Instytut Filologii Polskiej

Data wydania:

2016

Typ zasobu:

artykuł

Format:

application/pdf

Strony:

23-38

Źródło:

Filologia Polska. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego, z. 2

Jezyk:

pol

Licencja CC BY-NC-ND 4.0:

kliknij tutaj, żeby przejść

Prawa do dysponowania publikacją:

Biblioteka Uniwersytetu Zielonogórskiego