Struktura obiektu

Autor:

Jańczak, Jerzy ; Brodzińska, Barbara ; Kowalik, Andrzej ; Sziwa, Ryszard

Współtwórca:

Greinert, Henryk - red. ; Greinert, Andrzej - red. ; Kołodziejczyk, Urszula - red.

Tytuł:

Dyrektywa UE a zrównoważona gospodarka zasobami wodnymi jezior dorzecza Odry = EU directive versus sustainable management of water resources in the lakes of Odra-river basin

Tytuł publikacji grupowej:

ZN UZ IŚ, nr 12 (2004)

Temat i słowa kluczowe:

3 Międzynarodowa konferencja "Ochrona i rekultywacja terenów dorzecza Odry: zrównoważona gospodarka zasobami naturalnymi" (24-25.06.2004)

Streszczenie:

Na obszarze dorzecza Odry znajdują się 362 naturalne jeziora większe od 50 ha. Są one nie tylko ważnymi obiektami hydrologicznymi, ale stanowią istotne ogniwo w obiegu wody. Zajmują obszar około 636 km2, a ich pojemność przekracza 4,7 km3. Dla porównania, całkowity, średni z wielolecia odpływ z pojezierzy dorzecza Odry wynosi około 5, 7 km3. Chcąc planować zrównoważoną gospodarkę wodną na jeziorach, bez wątpienia musimy posiąść o nich jakieś określone minimum wiedzy. ; Dyrektywa UE zaleca, aby każde państwo członkowskie określiło stan ekologiczny jezior większych od 50 ha i podaje odpowiednie kryteria. W artykule zajmujemy się kryteriami hydrologicznymi, morfometrycznymi i fizyko-chemicznymi. Aktualnie stan naszej wiedzy o elementach, których znajomość zaleca Dyrektywa, jest niewielki. Najgorzej sprawa wygląda z elementami hydrologicznymi, bowiem w Polsce prawie nie prowadzi się badań bilansowych jezior. ; Dane bilansowe mamy tylko dla pojedynczych jezior. Nic znamy ani czasu wymiany wody, ani ilości i dynamiki przepływu, nie mówiąc o powiązaniu ze zbiornikami wód podziemnych. Wiadomości o tych zagadnieniach mamy tylko szacunkowe. W razie potrzeby, odpływ z jezior na ogół szacuje się z izolinii średniego spływu jednostkowego. Chcąc sprostać wymogom Dyrektywy musimy zintensyfikować badania bilansowe jezior. Elementy morfometryczne najlepiej przedstawić na odpowiednim planie batymetrycznym. ; Wszystkie jeziora mają opracowane takie plany, ale większość z nich skonstruowano jeszcze w latach piąćdziesiątych i sześćdziesiątych ubiegłego wieku na podstawie sondowań z lodu na ogół w siatce kwadratów co 50 m. Dla tych jezior powinny być opracowane nowe plany. Elementy fizyko-chemiczne dla większości jezior są znane, ale dla znacznej części pochodzą z odległych lat. Konieczne są nowe badania. Postuluje sią, aby w części połączyć je z badaniami monitoringowymi, które też w Polsce muszą zostać zmodyfikowane.

Abstract:

The Odra basin includes 362 natura lakes bigger than 50 ha. They are not only important hydrological objects, but also essential components of the water cycle. Their surface area is about 636 km2, and the capacity exceeds 4.7 km3. For comparison the total multiyear mean runoff from the Odra basin lakeland is about 5.7 km3. We must undoubtedly gain some minimum knowledge about the lakes where sustainable management would be planned. The EU Directive recommends that every member country should determine its ecological status of lakes bigger that 50 ha, and gives adequate criteria. ; This article deals with hydrological morphometric and physicochemical criteria. At the present moment, the state of our knowledge about elements recommended by the EU Directive is slight. Especially hydrological elements are neglected because lake balance surveys in Poland almost are not carried out. Balance data are available only for individual lakes. We do not know either the water exchange time, the flow amount of dynamics, let alone the connection of underground waters with reservoirs. Information on these subjects is only approximate. ; If necessary, runoff from the lake is usually estimated from mean runoff modulus isoline. We shall intensify lake balance surveys if we wont to meet the Directive requirements. Morphometric elements can be best presented on an appropriate bathometric plan. Every lake has such a plan, but most of these plans were made as early as in the fifties and sixties of the last century, on the basis of sounding from the ice, mostly in 50 m square graticule. ; New plans should be made for these lakes. Physicochemikal elements are known for the majority of lakes, but for a considerable part of the lakes, they come from distant years. New surveys are needed. We suggest that the surveys should be combined with the monitoring which must be modified in Poland likewise.

Opis:

zeszyt 12 ukazał się jako nr 131 serii głównej ; nr 5-11 tytuł: Politechnika Zielonogórska - Zeszyty Naukowe ; nr 1-4 tytuł: Wyższa Szkoła Inżynierska im. Jurija Gagarina w Zielonej Górze - Zeszyty Naukowe ; seria główna: Zeszyty Naukowe

Wydawca:

Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego

Data wydania:

2004

Typ zasobu:

artykuł

Format:

application/pdf

Strony:

153-158

Źródło:

Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego, Tom 12

Jezyk:

pol ; eng

Prawa do dysponowania publikacją:

Biblioteka Uniwersytetu Zielonogórskiego