Struktura obiektu

Autor:

Kiec, Olgierd

Współtwórca:

Skobelski, Robert (1968- ) - red.

Tytuł:

Z dziejów ewangelickiej parafii w Rostarzewie w XIX i XX wieku = The Evangelical Parish in Rostarzewo (Rothenburg and der Obra) in the 19th and 20th century

Tytuł publikacji grupowej:

Studia Zachodnie, 18

Temat i słowa kluczowe:

Rostarzewo ; Kościół ewangelicki ; historia ; parafia ewangelicka ; evangelical parish ; church history

Streszczenie:

Rostarzewo (w latach 1898-1919 Rothenburg an der Obra) to obecnie duża wieś w zachodniej części województwa wielkopolskiego, w gminie Rakoniewice. Okazały ratusz w centrum miejscowości jest pamiątką po czasach, kiedy Rostarzewo było miastem (1752-1934). Jego mieszkańcami byli przeważnie Niemcy, sprowadzeni w połowie XVIII wieku przez polskiego szlachcica Macieja Malczewskiego. Niemieccy osadnicy (olędrzy) pojawili się również w okolicznych wsiach należących do Malczewskiego. ; Większość przybyszów była ewangelikami (luteranami), dlatego już w XVIII wieku utworzono w Rostarzewie parafię ewangelicką, w skład której weszły wsie i osady: Stodolsko, Gola, Głodno, Barłożnia, Łąkie, Dąbrowa, Zdrogowo. Najbliższa parafia katolicka znajdowała się w Gościeszynie, a liczba pozostałych w Rostarzewie katolików była tak mała, że w 1823 roku rozebrano miejscowy filialny kościoł katolicki. ; W Gościeszynie mieszkali również kolejni katoliccy, polscy właściciele dóbr w Rostarzewie i okolicach, którzy byli patronami ewangelickiej parafii, zobowiązanymi do materialnego wspierania protestanckiej wspólnoty. Rostarzewo opierało swą egzystencję na rzemiośle i rolnictwie, co przyczyniło się do stagnacji ekonomicznej, ale jednocześnie pozwoliło na zachowanie aż do XX wieku tradycyjnej struktury społecznej i zawodowej, wywodzącej się z czasów przedrozbiorowych. ; Umacnianie nacjonalizmów i polsko-niemiecka rywalizacja narodowa sprawiły jednak, że już po 1919 roku liczba ewangelickich Niemców w Rostarzewie zaczęła się zmniejszać, a po ich ucieczce i wysiedleniu w 1945 roku nastąpiła ostateczna likwidacja parafii ewangelickiej.

Abstract:

Rostarzewo (1898-1919 Rothenburg an der Obra), nowadays a large village in the western part of the Wielkopolska Region, existed 1752-1934 as a city. The big edifice of the town hall, situated in the centre of the village, was build in the 18th century by the German settlers. Polish inhabitant of the city, nobleman Maciej Malczewski, invited not only German townsmen, but also peasants, who settled in the villages around Rostarzewo. ; The newcomers, mostly Protestants (Lutherans), founded a new Protestant parish, which embraced the city Rostarzewo and the villages: Stodolsko, Gola, Głodno, Barłożnia, Łąkie, Dąbrowa, Zdrogowo. The number of the Catholic population in Rostarzewo decreased so rapidly, that the old Catholic church in the city was destroyed in 1823. The nearest Catholic parish church as well as the residence of Malczewski and the following Polish inhabitants of the estates in Rostarzewo, was situated in Gościeszyn. ; The city Rostarzewo built up its position on agriculture and trade. The lack of modern industry and state offices contributed to the decline of the urban economy in the late 19th century, but it also preserved the traditional social structure, dating from the 18th century. The increased power of nationalism and the Polish-German conflict in the borderland forced many Germans to leave Rostarzewo after 1919. The end of the Protestant parish brought the Second World War and the following expulsion of the Germans from Poland.

Wydawca:

Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego

Data wydania:

2016

Typ zasobu:

artykuł

Format:

application/pdf

Strony:

127-147

Źródło:

Studia Zachodnie, tom 18

Jezyk:

pol

Prawa do dysponowania publikacją:

Biblioteka Uniwersytetu Zielonogórskiego

Identyfikator oryginału:

P-1950/II