Autor:
Maślak, Mariusz ; Partov, Doncho
Współtwórca:
Tytuł:
Tytuł publikacji grupowej:
Temat i słowa kluczowe:
arch stone bridge ; false arch ; needle vaule ; mud brick arch ; corbelled arch ; culvert ; aqueduct ; most kamienny łukowy ; łuk fałszywy ; sklepienie igłowe ; łuk z cegły mułowej ; łęk pozorny ; przepust ; akwedukt
Streszczenie:
W artykule krótko opisano najstarsze zidentyfikowane przez historyków starożytne łukowe mosty kamienne. W mostach tego typu, z uwagi na ograniczone umiejętności ówczesnych budowniczych, do konstrukcji stosunkowo prymitywnych łuków nośnych stosowano na ogół tak zwane fałszywe sklepienia oparte na zasadzie łęku pozornego. ; Zaprezentowane techniki wznoszenia takich łuków wynikały z doświadczeń rozmaitych ludów zamieszkujących różne regiony świata antycznego. Rozwijały się one w zasadzie niezależnie, na styku oddziaływania wielkich kultur, w tym w szczególności kultury starożytnego Egiptu, kultury mykeńskiej a także kultur babilońskiej i wczesnoasyryjskiej. ; Pomimo pewnych różnić specyficznych dla poszczególnych rozwiązań konstrukcyjnych spotykanych w różnych lokalizacjach dość łatwo da się rozpoznać wspólne korzenie wywodzone właśnie ze stosowania tej samej dla wszystkich podstawowej zasady łęku pozornego. Zanim efektywnie wykorzystano ją w konstrukcjach mostów została ona wielokrotnie zweryfikowana przy wznoszeniu obiektów trójwymiarowych, w tym w kopułach megalitycznych tolosów oraz w prowadzących do tych grobowców arkadowych galeriach wejściowych. ; Łuki tego typu, ustawione arkadowo, jeden za drugim, stanowiły rówież elementy nośne bram wprowadzających do starożytnych miast i świątyń. Technika konstruowania łęku pozornego była w zasadzie jedyną dostępną jeśli budowano z lepiej lub gorzej obrobionych wielkich głazów kamiennych. Tam gdzie podstawowym budulcem w miejsce trudnodostępnego kamienia była suszona na słońcu drobnowymiarowa cegła mułowa w analogicznych galeriach skutecznie kształtowano również łuki sklepione owalnie, były to jednak także łuki pozorne, nie zawierały bowiem w sobie klasycznego zwornika.
Abstract:
The oldest man-made false-arch stone bridges are presented and briefly described. It is shown that this construction technique was based on the experiences of the first builders, formed at the junction of ancient Egyptian, Mycenaean as well as Assyrian and Babylonian cultures. ; Arches in such bridges have not yet been constructed in a classical manner, i.e. one that was later prevalent by the Romans, but these were only the primitive arch-like structures, with a false needle vault, that were shaped mainly by corbelling. This type of the structure, if it was used in bridges, turned out to be much more stable than the well-known at that time and commonly used in gateway passages oval "true-arch" built from sun-dried mud bricks.
Opis:
tytuł dodatkowy: Prace z Inżynierii Lądowej i Środowiska
Wydawca:
Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego
Data wydania:
Typ zasobu:
Format:
DOI:
Strony:
Źródło:
Civil and Environmental Engineering Reports (CEER), no 28, vol. 4