Creator:
Contributor:
Chałubiński, Mirosław - red. ; Kilias, Jarosław - red. ; Korab, Kazimierz - red. ; Wincławski, Włodzimierz - red.
Title:
Leplayowskie inspiracje w socjologii polskiej = Le Play`s influence on Polish sociology
Group publication title:
Subject and Keywords:
Le Play, Frédéric (1806-1882) ; metoda monograficzna ; socjologia ; badania socjologiczne ; Francja ; 19 w.
Abstract_pl:
Po raz pierwszy Le Play został wymieniony w polskim piśmiennictwie w 1860 roku przez Ludwika Górskiego. Autor posłużył się monograficzną metodą Le Play`a z "Les ouvriers Europeens" (1855) do opisania sytuacji robotników wiejskich w Polsce. ; Le Play został ponownie odkryty na początku lat osiemdziesiątych XIX wieku przez katolickich intelektualistów. W jego filozofii społecznej, która wspierała katolicką naukę społeczną i wpływała na katolicką socjologię, znaleźli oni argumenty przeciwko liberalizmowi i socjalizmowi. Socjologowie skupieni wokół jezuickiego "Przeglądu Powszechnego", zainspirowani monograficzną metodą Le Playa, przeprowadzili w latach 1885-1917 wiele badań terenowych nad najuboższymi mieszkańcami Krakowa. ; Na początku XX wieku w Polsce nastąpiła masowa krytyka socjologii nieempirycznej, a wielu socjologów zaczęło prowadzić badania terenowe nad współczesnymi zjawiskami społecznymi. Jednym z nich był Franciszek Bujak, który zaadaptował metodę Le Playa i jego uczniów do pisania wyjątkowych monografii o pojedynczych wsiach i miastach (w latach 1901-1914). ; W ślad za Bujakiem przeprowadzono w Polsce wiele badań terenowych o tematyce społecznej. Inspiracją dla nich był nie tylko Le Play, ale także niemieccy badacze skupieni wokół "Verein für Socialpolitik". Ksiądz Aleksander Wóycicki był ostatnim, którego badania opierały się ściśle na metodzie monograficznej Le Play`a ("Robotnik polski w życiu rodzinnym 1918-1920"). ; W okresie międzywojennym socjologia była krytykowana. Jak zauważył Florian Znaniecki, socjologia zamiast gromadzić i opisywać mnogość faktów społecznych, powinna starać się odkrywać najważniejsze problemy społeczne i wyjaśniać je w kategoriach teorii socjologicznej. Badania w tym duchu prowadzili w latach 30. XX wieku głównie Józef Chałasiński, Józef Obrębki i Stanisław Rychliński.
Abstract:
For the first time Le Play was mentioned in Polish writing in 1860 by Ludwik Górski. The author used Le Play`s monographic method from "Les ouvriers Europeens" (1855) to describe the conditions of country workers in Poland. Górski did not find followers because of the 1863 uprising. Le ; Play was rediscovered in the early 1880s by Catholic intellectuals. In his social philosophy, which supported Catholic social teaching and influenced Catholic sociology, they found arguments against liberalism and socialism. Sociologists gathered around the Jesuit magazine "Przegląd Powszechny", inspired by Le Play`s monographic method, conducted many field works on the poorest residents of Cracow in the years 1885-1917. ; The early 1900s in Poland witnessed a massive critique of non-empirical sociology, and many sociologists started to do field work on contemporary social phenomena. One of them was Franciszek Bujak, who adapted Le Play`s and his disciples` method to write exceptional monographs on single villages and a town (between 1901 and 1914). ; Following Bujak, many field studies on social issues were conducted in Poland. These were inspired not only by Le Play but also by German researchers gathered around "Verein für Socialpolitik". The priest Aleksander Wóycicki was the last one whose research was based strictly on Le Play`s monographic method ("Robotnik polski w życiu rodzinnym 1918-1920"). ; Between the wars sociography was criticized. As Florian Znaniecki pointed out, sociology, instead of gathering a multitude of social facts and describing them, should try to discover the most important social problems and to explain them in terms of sociological theory. Research in this spirit was conducted in the 1930s mainly by Józef Chałasiński, Józef Obrębki and Stanisław Rychliński.
Publisher:
Zielona Góra: Lubuskie Towarzystwo Naukowe