Autor:
Współtwórca:
Bugajski, Marian - red. nauk. ; Szott, Mirosława (1987 -) - red. nauk. ; Łastowiecki, Janusz - red. nauk.
Tytuł:
Tytuł publikacji grupowej:
Temat i słowa kluczowe:
anaideia ; autotematyzm ; powieść łotrzykowska ; powieść pikarejska ; Śląsk ; self-reference ; picareaque novel ; Silesia
Streszczenie:
Zasadniczym celem rozważań w tym artykule jest omówienie powieści "Utopek" Leszka Libery w przekładzie Sławy Lisieckiej, której akcja zlokalizowana jest w stronach rodzinnych pisarza i profesora akademickiego (w Raciborzu na Górnym Śląsku), nie mniej ważna pozostaje także próba objaśnienia estetycznych i ideowych znaczeń tego utworu. Istotnym wątkiem pozostaje również przywołanie dość skromnej, względem rozmachu i oryginalności powieści, recepcji książki Libery. ; Punktem wyjścia jest motyw bezwstydu ("anaideia") funkcjonujący jako strategia pisarska charakterystyczna dla głównego bohatera i narratora zarazem. Ten rodzaj dykcji i przedstawienia jest częścią dyspozycji narratora pikarejskiego. Autsajdera wywodzącego się z nizin, innego, który ze względu na swoją pozycję może powiedzieć więcej niewygodnych prawd niż bohaterowie osadzeni w hierarchii wyżej. ; Libera w swej książce sięga po motyw sakralizacji obiektów, powieściowych artefaktów, dzięki czemu nabierają one wielowymiarowego sensu (ekskrementy, beczka, pulok, drewno, miód). W tekście zostają przywołane i krytycznie skomentowane fragmenty unaoczniające te procesy. Prowadzą one do skrytej pod tkanką trudnego, obrazoburczego tekstu refleksji na temat opowieści w opowieści. Historii i literackości, które pozostają wartością bezwzględną przy względności waśni narodowych, aktów bohaterstwa, wyzwań umundurowanego świata. ; W artykule przedstawiono dekonstrukcje, interpretacje, analizy pokazujące, że książka Libery ma potencjał do odkrycia i otwarta jest na różne nowoczesne odczytania. Nade wszystko jest jednak triumfem literatury samej w sobie.
Abstract:
The primary goal of the considerations in this article is to discuss the novel "Utopek" by Leszek Libera, translated from German by Sława Lisiecka, which tells the story of the writer`s and academician`s hometown (Racibórz in Upper Silesia). Nevertheless, an attempt to explain the aesthetic and ideological meanings of this work is equally important. A significant topic is a modest mention of the scope and originality of the novel?s reception of Libera`s book. ; The starting point is the motif of shamelessness ("anaideia" in Greek), functioning as a writing strategy characteristic of both the main character and the narrator. This type of diction and presentation is a part of the picaresque narrator`s disposition. An outsider from the lowlands, another who, due to his position, can tell more harsh truths than people in the upper echelon. ; In his book, Libera implements the motif of sacralization of objects and novel artifacts, owing to which they acquire a multidimensional meaning (excrement, barrel, "pulok", wood, honey). The text refers to and critically comments on the fragments illustrating these processes. They lead to a reflection on "the story within the story" hidden beneath the fabric of the problematic, iconoclastic text. History and literature in Libera`s work remain an absolute value considering the relativity of national feuds, acts of heroism, and the challenges of the uniformed world. ; In the article, you will find deconstructions, interpretations and analyses showing that Libera`s book manifests unraveled potential and is open to readings ranging from formalism through gender and many others. Above all, it is a triumph of literature itself.
Wydawca:
Zielona Góra: Uniwersytet Zielonogórski, Instytut Filologii Polskiej
Data wydania:
Typ zasobu:
Format:
DOI:
Strony:
Źródło:
Filologia Polska. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego, z. 10