Boryszyn (kościół filialny) - dzwon (datowanie 1649 r.)

Struktura obiektu

Język niemiecki (A) i łaciński (B), kapitała.Tekst wg Kubacha: (A) CONRADT VON BURGSTORFF CBOCGRDPL ABOOHL CDSIORVa) COMMENDATOR ZU LAGOW. PETER LUDEWIG CBACRLCV HAUPTMAN ZU LAGOW. CHRISTOF VOLMAR L(EHN) S(CHULZE) ZU BURSCHEN. (B) ANNO 1649 DEO JUVANTE FRANCISCVS VOILLARD GALLUS ME FIERI FECIT (Tłum.: Konrad von Burgstorff (...) komendarz w Łagowie, Peter Ludewig (...) kapitan w Łagowie, Christof Volmar lenny sołtys w Boryszynie (A). W roku 1649 z Bożej łaski Franciszek Voilard narodowości galijskiej wykonał mnie (B). ; Na zachowanych w Boryszynie jarzmach znajdują się także graffitta w postaci pojedynczych liter i cyfr. Ich forma wskazuje, że mogą pochodzić z okresu, kiedy były odlewane dzwony Voillarda dla kościoła w Boryszynie. Kubach wspomina o reliefowych fryzach oraz o przedstawieniu Matki Boskiej i sceny Ukrzyżowania - element typowy na wyrobach Franciszka Voilarda. ; Obok wspomnianych elementów apotropaicznych, typową cechą dzwonów Voillarda była odautorska plakieta z herbem rzemieślniczym, który w godle przedstawiał dzwon oraz po bokach inicjały mistrza F V. Element ten był bez wątpienia na dzwonie mniejszym z Boryszyna - patrz niżej, Kubach nie podaje jednak informacji czy także na dzwonie większym. Hipotezę taką można jednak przyjąć, zważywszy na fakt, że element ten pojawia się w zasadzie zawsze na dzwonach Voillarda (1).Konrad von Burgsdorf był komandorem zamku łagowskich joannitów w latach 1628-1652. Boryszyn był dobrem należącym do zamku w Łagowie. ; Peter Ernst Ludewig pełnił funkcje wojskowe na łagowskim zamku. Jest on wymieniany także na dzwonie z 1661 roku w miejscowości Brzeźno koło Sulęcina. Można zatem przyjąć, ze swoją funkcję sprawował w latach 40-60 XVII wieku. Christof Volmar lenny sołtys w Boryszynie jest wymieniany także przy okazji innych fundacji na rzecz tutejszego kościoła. Ufundował m.in. fotel dla pastora w 1649 roku (patrz niżej) (2). ; Wytwórczość Voillarda miała charakter wędrowny. Jego dzwony znane są m. in. z terenów Brandenburgii, Nowej Marchii, Śląska, Saksonii, Pomorza, zachodniej Wielkopolski oraz Danii. Ok. połowy XVII wieku Franciscus Voillard osiadł czasowo we Frankfurcie nad Odrą, co podkreślił m. in. na dzwonie z Bledzewa w powiecie międzyrzeckim. Jego wyroby zachowały się do dnia dzisiejszego m. in. w Zielonej Górze na wieży ratuszowej - dzwon zegarowy oraz w Łagowie koło Krosna Odrzańskiego. Jeden z jego dzwonów, pochodzący z Zatonia - 1659, koło Zielonej Góry znajduje się dziś w Glockenmuseum Stiftskirche Herrenberg (koło Stuttgartu). W czasie II wojny światowej wywieziono go do Hamburga, a po 1945 roku został przekazany do kościoła NMP-Frauenkirche w Esslingen. Następnie trafił do muzeum w Herrenbergu (3).Obszerną listę wyrobów Voilarda na terenie Brandenburgii zamieszcza Wolff. ; Warsztat ludwisarski Franiszka Voillarda należy do dość dobrze rozpoznanych przez literaturę przedmiotu. Ludwisarz pochodził z Lotaryngii. ; Dzwon spiżowy zawieszony na drewnianym jarzmie, osadzonym w drewnianym siedzisku dzwonnym (elementy konstrukcyjne zachowane) w drewnianej dzwonnicy kościelnej. Średnica 81 cm, wysokość bez korony ok. 81 cm. Między fryzami, na płaszczu inskrypcje (A-B).

2) Kubach, s. 54, 60, 112. ; a) Nie udało się jak dotychczas rozwiązać skrótów, zapewne tytulatury odnoszącej sie do struktury urzędniczej i wojskowej na terenie Brandenburgii. Podobna forma zapisu tekstu, choć o odmiennej treści znajdowała się na dzwonie z miejscowości Brzeźno koło Sulęcina. Tamten skrót miał następujący układ: FVFGHPFBV. Tego typu elementów nie zaobserwowano np. na dzwonie z Bledzewa koło Międzyrzecza. ; 3) Walter, s. 898; Schmidt, s. 137-138; Wolff, s. 182-183; Kubach, s. 60; Remenz, s. 60-62; Eichler, s. 274; Górski, s. 155-162; Tureczek, s. 91, 104, 105. ; 1) Wolff, s. 182-183.

datowanie - 1649

dzwon

image/x.djvu

ger ; lat

Tureczek, Marceli ; Biblioteka Uniwersytetu Zielonogórskiego

Współtwórca:

Tytuł:

Temat i słowa kluczowe:

Opis:

Komentarz:

Data wydania:

Typ zasobu:

Format:

Jezyk:

Prawa do dysponowania publikacją: