Autor:
Współtwórca:
Hawrysz, Magdalena - red. nauk. ; Uździcka, Marzanna - red. nauk. ; Wojciechowska, Anna - red. nauk.
Tytuł:
Tytuł publikacji grupowej:
Temat i słowa kluczowe:
zapiski ; modlitwa prywatna ; Pawlikowska-Jasnorzewska, Maria (1891-1945) ; notes ; private prayer
Streszczenie:
Przedmiotem artykułu są zachowania modlitewne utrwalone w wojennych zapiskach Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej. Celem rozważań jest ukazanie struktury i stylistyki tych tekstów poprzez odniesienie do wyznaczników modlitwy jako gatunku; w konsekwencji zaś ujawnienie, ile jest w nich spontaniczności, a ile automatyzmu. ; Wypowiedzi poetki realizują typ modlitwy prywatnej, indywidualnej. Uwzględniają one reguły gatunkowe modlitwy ustalonej, lecz zwykle zawierają tylko pojedyncze nośniki konwencji. W materiale dominują modlitwy monointencyjne (błagania, prośby) sytuujące się na pograniczu "sacrum" i "profanum". Jest w nich eksponowany świecki punkt widzenia, silnie manifestuje się ?ja? nadawcy, a automatycznie reprodukowane formuły modlitewne przeplatają się z elementami spontanicznymi: potocznymi i kreatywnymi (poetyckimi). ; Automatyzacja obejmuje wybory związane z kompozycją wypowiedzi (inwokacja + prośba), jej ukształtowaniem składniowym (paralelizmy) i szablonowością sformułowań (apostrofy), w pozostałych zakresach konkretyzacja wzorca gatunkowego modlitwy jest wynikiem indywidualnych wyborów autorki.
Abstract:
In this paper an attempt is made to present language behaviour connected with praying actions excerpted from war notes written by Maria Pawlikowska-Jasnorzewska. The aim of the paper is to examine the structure and stylistic devices of prayer utterances with reference to prayer as a genre. As a result, two aspects will be discussed, that is, spontaneity versus automatism. ; The notes being under investigation comprises a private, individual type of prayer. Although genre rules of set prayer are to be recognized in the texts, the notes usually include only single components of the prayer`s convention. In the linguistic material collected there are mostly prayers which contain one intention (pleading). In these prayers the boundaries between a "sacrum" sphere and a "profanum" sphere are blurred. ; The texts are written from a perspective of a layperson and strongly emphasise the autor`s standpoint. This is why, the automatic use of prayer formulas is mixed with spontaneous elements. The former phenomenon is represented by: composition (invocation + pleading), syntax (parallels) and conventional phrases (apostrophes). The latter is represented by colloquial language and creative (poetic) elements.
Wydawca:
Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego
Data wydania:
Typ zasobu:
Format:
DOI:
Strony:
Źródło:
Zielonogórskie Seminaria Językoznawcze 2016