Autor:
Współtwórca:
Hawrysz, Magdalena - red. nauk. ; Jurewicz, Magdalena - red. nauk. ; Kotlarska, Irmina - red. nauk.
Tytuł:
Tytuł publikacji grupowej:
Temat i słowa kluczowe:
dyskurs religijny ; mariologia protestancka ; apologetyka protestancka ; kazanie ; Artomiusz, Piotr (1552-1609) ; 16 w. ; religious discourse ; Protestant Mariology ; Protestant apologetics ; sermon ; 16th century
Streszczenie:
Przedmiotem artykułu jest treściowa i językowa analiza XVI-wiecznego tekstu pt. "Sermon to jest kazanie na dzień Wniebowzięcia Panny czystej (?)" autorstwa toruńskiego kaznodziei Piotra Artomiusza. Celem szkicu jest przyjrzenie się językowym wykładnikom subiektywnego wartościowania wypowiedzi, ich analiza oraz omówienie ewentualnych strategii wykorzystanych przez autora w celu przekazania określonych treści i obrony prawd wiary. ; Jako tło porównawcze omawianych zagadnień wykorzystano katolickie kazanie Piotra Skargi napisane na ten sam dzień kalendarza liturgicznego - 15 sierpnia - święto Wniebowzięcia NMP (1595). Analiza treściowa tekstów dowiodła, że polemiczne kazanie Artomiusza wpisuje się w ówczesny dyskurs religijny i reprezentuje raczej umiarkowany odłam luteranizmu. ; Zdolności kaznodziejskie toruńskiego pastora ujawniają się nie tylko na płaszczyźnie treściowej, ale również językowej. W celu przekazania określonych treści i przekonania do nich odbiorcy wykorzystuje on bowiem różne środki perswazji i językowe wykładniki stylu retorycznego, z których niektóre zostały w artykule wskazane i omówione (np. porównania, przeciwstawienia, słownictwo wartościujące, pytania retoryczne).
Abstract:
The article addresses the content-based and language-based analysis of the 16th century text titled "Sermon to jest kazanie na dzień Wniebowzięcia Panny czystej (?)" written by Peter Artomius, the priest of Toruń. The aim of the outline is to look at the language-based indicators of the subjective judgement of utterances, to analyse them and to describe possible strategies applied by the author in order to transmit certain content and to defend the principles of faith. ; The comparative background for the issues addressed in the article is the Catholic sermon of Piotr Skarga, which was written on the same liturgical day - 15 August - the Day of the Assumption of Mary (1595). The analysis of the content proved that the polemic sermon written by Artomius constituted part of the religious discourse of the time and represented the moderate faction of Lutheranism. ; The Toruń`s priest`s talent of preaching of is revealed not only in the content but also in the language of the sermon. In order to transmit certain content and convince the recipient, he various means of persuasion and linguistic exponents of the rhetoric style, some of which have been referred to in the text (e.g. comparisons, contrasts, evaluative language, rhetorical questions).
Wydawca:
Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego
Data wydania:
Typ zasobu:
Format:
Strony:
Źródło:
Zielonogórskie Seminaria Językoznawcze 2019