Autor:
Współtwórca:
Hawrysz, Magdalena - red. nauk. ; Jurewicz, Magdalena - red. nauk. ; Kotlarska, Irmina - red. nauk.
Tytuł:
Tytuł publikacji grupowej:
Temat i słowa kluczowe:
językowy obraz świata ; leksyka zwierzęca ; tekst prawny ; "Zwierciadło Saskie" ; Szczerbic, Paweł (1552-1609) ; linguistic picture of the world ; animal lexis ; legal text
Streszczenie:
Celem artykułu było odtworzenie językowego obrazu zwierząt w "Speculum Saxonum" Pawła Szczerbica (1581). W analizie wykorzystano założenia teorii kognitywnej. Zasadnicze znaczenie dla wspólnoty warunkowanej prawnie ma klasyfikacja zwierząt według kryterium wolności lub ich przynależności do człowieka. Z tej perspektywy ocenie podlegają zachowania człowieka wobec ludzi jako właścicieli zwierząt. ; Poziom społeczny zwierząt jest niski (przyrównywany bądź do innych zwierząt, bądź rzeczy, można je pożyczać, sprzedawać, zastawiać). Epitety określające zwierzę podkreślają głównie ich zastosowania użytkowe, gospodarcze. Człowieka i zwierzę dzieli nieprzekraczalna ontologiczna granica. Zwierzęta nie posiadają rozumu i wolnej woli, dlatego ich działania nie podlegają ocenie moralnej. ; Negatywne obrazowanie zwierząt służy napiętnowaniu szczególnie ciężkiego wykroczenia przeciw normom społeczno?moralnym, jakim jest zabójstwo krewnego. Leksykę animalistyczną cechuje standardowość i neutralność stylistyczna, dominują rzeczowniki o szerokim zakresie łączliwości.
Abstract:
The aim of the article was to recreate the linguistic image of animals in "Speculum Saxonum" by Paweł Szczerbic (1581). The analysis uses the assumptions of cognitive theory. It is essential for a legally conditioned community to classify animals according to the criteria of freedom or belonging to humans. From this perspective, human behaviour towards people as animal owners is assessed. ; The social level of animals is low (compared to other animals or things, they can be borrowed, sold, pawned). The epithets describing the animal mainly emphasize their utility and economic applications. Man and animal are separated by an impassable ontological boundary. Animals do not have the mind and free will, therefore their actions are not subject to moral evaluation. ; Negative imaging of animals is used to stigmatize a particularly grave offense against the socio?moral norms of the murder of a relative. The animalistic lexis is standard, stylistically neutral, almost exclusively noun?based, with a wide range of connectivity.
Wydawca:
Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego
Data wydania:
Typ zasobu:
Format:
Strony:
Źródło:
Zielonogórskie Seminaria Językoznawcze 2022