Advanced search ?

Object

Download

Title: Ludność wschodniej części Dolnych Łużyc w XIV-XVIII wieku = Die Bevölkerung des Östlichen Teils der Niederlausitz vom 14. bis 18. Jahrhundert

Creator:

Sochacka, Irena

Date:

2001

Resource Type:

artykuł

Contributor:

Sochacka, Anna Maria - tł.

Group publication title:

Rocznik Lubuski, 27

Abstract_pl:

Przedmiotem niniejszej analizy są zagadnienia związane z procesami kształtowania się ludności na Dolnych Łużycach, a w szczególności ludności wiejskiej we wschodniej części Dolnych Łużyc. Określenie ?wschodnia część Dolnych Łużyc? obejmuje tereny wchodzące w skład ówczesnego powiatu gubińskiego. Trzon tego powiatu stanowiły miasta Furstenberg, Gubin, Forst, Brody, Nowogrod Bobrzański (część należąca niegdyś do Krzystkowic), Jasień, Trzebiel, Żary oraz liczne wsie, w tym wsie należące do fundacji klasztoru w Neuzelle. ; Procesy przemian i rozwoju ludności na Dolnych Łużycach przebiegały stopniowo, nie były gwałtowne. W dawniejszych czasach, w XII-XIV wieku, wyróżniały się głównie procesy osadnicze skierowane z zachodu na wschód. W XV i XVI wieku zakończyły się procesy powstawania wielkiej własności ziemskiej oraz rozwijała się gospodarka folwarczna. ; W XVII wieku wpływ na liczbę ludności miały nie tylko przemiany gospodarcze, lecz przede wszystkim wojna trzydziestoletnia i jej skutki ekonomiczne i polityczne. W XVIII wieku przemiany demograficzne postępowały najszybciej. Charakterystyczne dla wsi było zmniejszanie się liczby gospodarstw chłopskich, powiększanie liczby gospodarstw małych, zagrodniczych oraz pojawienie się dwóch kategorii ludności: coraz liczniejszych chałupników oraz zupełnie nowej kategorii - komorników.

Abstract:

Die Prozesse der Bevolkerungsgestaltung in der Niederlausitz, besonders in dem damaligen Gubener Kreis sind Thema dieser Arbeit. Die Besonderheit der Einwohner dieses Territoriums lag in dem doppelten ethnischen Charakter: dem slawischen und dem germanischen, der im Laufe der Zeit zunahm. Viele Orte des Gubener Kreises behielten außer dem deutschen zugleich ihre alten sorbischen Ortsnamen. In der mehr als die Halfte der Dorfer teilte sich das Land in die flamischen Hufen, also in typisch sorbische. ; Alte Eintrage in die Kirchenbucher in vielen hiesiegen Pfarrgemeinden zeugten von der slawischen Herkunft der Bevolkerung. Demographische Prozesse in der Niederlausitz hatten meistens einen ruhigen Verlauf. Einen großen Einfluss auf die Bevolkerung hatten die Grundbesitz- und Siedlungsverhaltnisse, besonders die Kolonisationsprozesse, die ihren Hohepunkt im 12. und 14. ; Jahrhundert erreichten, ausgeubt. Eine große Rolle in der Bevolkerungsgestaltung spielte nicht nur die Entwicklung großer Gutsherrschaften, die in der Niederlausitz im 15. Jahrhundert und anfangs des 16. Jahrhunderts endete, sondern auch die Entwicklung der Vorwerkswirtschaft. Das ehemalige Dorf hatte typische pro 25 Hektar und etwas grossere Bauernstellen, die Zahl der kleinen Bauernhofe war gering. ; Die Gartner und Hausler machten im 16. Jahrhundert in verschiedenen Kreisen der Niederlausitz von 20 bis 25% der ganzen Zahl der bauerlichen Bevolkerung aus. Im Laufe der Zeit und der wirtschaftlichen Prozesse anderten sich auch die bauerlichen Wirtschaften. In den Kammerdorfern blieben die Grossbauern in der Mehrzahl. In den Vasallengutern uberwogen kleine Gartnerstellen, weil die landwirtschaftliche Politik die Ubergabe der z.B. verlassenen Bauernhofe fur die Vorwerke bevorzugte. ; Einen grossen Einfluss auf die Bevolkerungszahl hatte der Dreißigjahrige Krieg, in dem die Bewohnerverluste uber 70% in der Sorau - Triebel Herrschaft und ca. 60% in der Forst - Pforten Herrschaft ausmachten. Manche Dorfer blieben ganz unbewohnt. Auch Sauche und Hunger, die von Zeit zu Zeit nicht nur die Niederlausitz plagten, haben das Tempo des Menschenzuwachs beschrankt, der in den Jahren 1381-1618 23% ausmachte. ; In der spateren Epoche des 17. und 18. Jahrhunderts ging der Zuwachs der Bevolkerung schneller und machte 100% aus. Wie es F. Mětšk erklarte, war es Endergebnis der Bevolkerungspolitik des Staates. Das vorgestellte Materiall weist auch darauf hin, daß der alte Gubener Kreis die hochste Bevolkerungszahl in der ganzen Niederlausitz hatte. Im Jahre 1797 waren es 61 075 Einwohner, wahrend die Zahl aller Einwohner der Niederlausitz sich auf 119 156 beschrankte.

Publisher:

Zielona Góra: Lubuskie Towarzystwo Naukowe

Format:

application/pdf

Resource Identifier:

oai:zbc.uz.zgora.pl:57638

Pages:

47-63

Source:

Rocznik Lubuski, tom 27

Language:

pol

Rights:

Biblioteka Uniwersytetu Zielonogórskiego

Subject and keywords:

Dolne Łużyce demograficzne zmiany historia 16-18 w.

Object collections:

Last modified:

Dec 2, 2021

In our library since:

Sep 8, 2020

Number of object content hits:

230

All available object's versions:

https://zbc.uz.zgora.pl/repozytorium/publication/64209

Show description in RDF format:

RDF

Show description in OAI-PMH format:

OAI-PMH

Edition name Date
Ludność wschodniej części Dolnych Łużyc w XIV-XVIII wieku = Die Bevölkerung des Östlichen Teils der Niederlausitz vom 14. bis 18. Jahrhundert Dec 2, 2021

Objects

Similar
Rocznik Lubuski, 27
Rocznik Lubuski, 27

Epidemie i ich skutki społeczno-demograficzne na pograniczu śląsko-łużyckim w XVI-XVIII wieku = Epidemien und ihre sozial-demographischen folgen auf dem grenzgebiet Schlesiens und der Lausitz vom 16. Bis 18. Jahrhundert

Breczko, Artur Jaworski, Tomasz - red.

2001
artykuł
Studia Zachodnie, 3
Studia Zachodnie, 3

Studenci z Polski na uniwersytecie we Frankfurcie nad Odrą (XVI-XVIII w.) = Polnische studenten in Frankfurt an der Oder (im 16.-18jh.)

Burda, Bogumiła Osękowski, Czesław (1952- ) - red.

1998
artykuł
Rocznik Lubuski, 25
Rocznik Lubuski, 25

Trzynastowieczna architektura północnej części Śląska i wschodnich Łużyc w świetle badań po 1945 roku

Kowalski, Stanisław Eckert, Marian - red.

1999
artykuł
Rocznik Lubuski, 18
Rocznik Lubuski, 18

Pogranicze polsko-niemieckie jako terytorium zderzenia i przenikania dwóch kultur (XVI - XVIII wiek)

Jaworski, Tomasz (1944- ) Bartkiewicz, Kazimierz (1930-2002) - red.

1993
artykuł
Studia Zachodnie, 6
Studia Zachodnie, 6

Przemiany demograficzne ludności Gubina w pierwszej połowie XVII wieku w świetle księgi metrykalnej

Kosiorek, Hanna Osękowski, Czesław (1952- ) - red.

2002
artykuł
Rocznik Lubuski, 2
Rocznik Lubuski, 2

Nadodrzańska osada warzelników soli

Rutkowski, Zygmunt Sauter, Wiesław (1905-1996) - red.

1960
artykuł
Rocznik Lubuski, 26
Rocznik Lubuski, 26

Wczesnonowożytne rozwiązania organizacyjne i kadrowe w szkolnictwie średnim jako czynniki integracyjne na pograniczu śląsko-wielkopolsko-lubuskim

Burda, Bogumiła Bartkiewicz, Kazimierz (1930-2002) - red.

2000
artykuł
Studia Zachodnie, 4
Studia Zachodnie, 4

Nowoczesne koncepcje pedagogiczne w zakresie szkolnictwa średniego na Środkowym Nadodrzu w okresie wczesnonowożytnym (XVI-XVIII wiek) = Moderne pädagogische Konzeptionen in bezug auf Oberschulen auf dem Mittel-Oder-Gebiet in der frühneuzeitlichen Periode (16.-18jh.)

Burda, Bogumiła Osękowski, Czesław (1952- ) - red.

1999
artykuł
More

Contact details

Address

University Library
al. Wojska Polskiego 71
65-762 Zielona Góra

Phone

(+48) 68 328 21 55

E-Mail

repozytorium@uz.zgora.pl

Visit us!

This page uses 'cookies'. More information