Object
Title: "Naprzód przyszedł Mikołaj Rej". O literaturze niepodległej Polski w epistolograficznej refleksji Elizy Orzeszkowej = "Mikołaj Rej has come first". On literature of independent Poland in epistolographic reflections by Eliza Orzeszkowa
Contributor:
Sztyber, Radosław - red. nacz.
Group publication title:
Abstract_pl:
Syntetyczne studium przynosi rezultaty wnikliwej analizy listów Elizy Orzeszkowej (zebranych i opublikowanych przez Edwarda Jankowskiego w dziewięciu tomach), zawierających dane o lekturowych jej doświadczeniach. Jak się okazuje, czytała wiele i oczywiście znała sporo staropolskich i oświeceniowych arcydzieł literackich. Jej korespondencja stanowi trwały dowód czytelniczej pasji. Orzeszkowa miała w rękach teksty spisane przez Biernata z Lublina. ; Wypowiedziane przez nią słowa dokumentują, że znała osiągnięcia Mikołaja Reja i wysoko cenione wiersze Jana Kochanowskiego, czę?sto cytowane i parafrazowane w rozmaitych wypowiedziach Orzeszkowej. Studiowała teksty Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Piotra Skargi. Jej szacunek wobec ideałów humanistycznych (tolerancja, równość, wolność) ujawnia się w zapiskach o książkach Łukasza Górnickiego - historiograficznej i tłumaczeniu głośnego włoskiego "Il Cortegiano" (Baltazara Castiglionego). ; Orzeszkowa znacznie mniej interesowała się twórczością siedemnastowieczną, odnotowała Torkwata Tassa "Jerozolimę wyzwoloną" w przekładzie Piotra Kochanowskiego oraz pisma Sebastiana Klonowicza, Szymona Szymonowicza, Józefa Bartłomieja Zimorowica, Krzysztofa Opalińskiego. Czasy późnego baroku i oświecenia w listach Orzeszkowej reprezentują teksty Elżbiety Drużbackiej. Wiele tu wzmianek można znaleźć o arcydziełach Ignacego Krasickiego czy pracach Juliana Ursyna Niemcewicza bądź Tomasza Kajetana Węgierskiego. ; Autorka "Nad Niemnem" ceniła Hugona Kołłątaja za jego zaangażo?wanie w przedsięwzięciach Komisji Edukacyjnej. Szkic przedstawia również wielkości frekwencyjne wzmianek i aluzji o literaturze powstałej w okresie niepodległej Polski przed rozbiorami w epistolo?graficznych refleksjach Elizy Orzeszkowej. To ważny przyczynek Ireneusza Sikory do naszej wiedzy o oczytaniu i erudycji pisarki, analiza może być kolejną próbą szczegółowych badań skoncentrowanych nad recepcją literatury polskiej.
Abstract:
The synthetic study brings effects of Eliza Orzeszkowa's letters thorough analysis (gathered and published by Edward Jankowski in nine volumes), which contained information on her reading experiences. As it appears, she read a lot and of course she was familiar with many old Polish and Enlightenment literary masterpieces. Her correspondences have become a durable proof of her reading passion. Orzeszkowa held in her hands texts written by Biernat of Lublin. ; Her own words document that she knew the achievements of Mikołaj Rej and highly appreciated rhymes by Jan Kochanowski, which were often cited and paraphrased in various Orzeszkowa's statements. She also studied texts by Andrzej Frycz Modrzewski and Piotr Skarga. Her respect for humanistic ideas (tolerance, equality, freedom) is revealed thanks to the notes on Łukasz Górnicki?s books - a historiographic one, and a translation of the famous Italian "Il Cortegiano" (Baldassare Castiglione). ; Orzeszkowa was much less interested in the 17th century output, she only noted Torquato Tasso's "Jerusalem delivered" in the translation prepared by Piotr Kochanowski and the writings by Sebastian Klonowicz, Szymon Szymonowicz, Józef Bartłomiej Zimorowic, Krzysztof Opaliński. The times of late Baroque and Enlightenment are represented by Elżbieta Drużbacka's texts in Orzeszkowa's letters. Many refer?ences may be found on masterpieces by Ignacy Krasicki or works by Julian Ursyn Niemcewicz and Tomasz Kajetan Węgierski. The authoress of "Nad Niemnem" ["On the Niemen River"] esteemed Hugo Kołłątaj for his contribution in Educational Committee [Komisja Edukacyjna]. ; The sketch presents also the frequency values of numerous mentions and allusions in the epistolographic reflections by Eliza Orzeszkowa that refer to those pieces of literature which were created during the independent Poland period before partitions. It seems to be another important contribution by Ireneusz Sikora to our knowledge of the writer's erudition. The analysis may be considered another attempt of detailed research concentrated on Polish literature reception.
Publisher:
Zielona Góra: Uniwersytet Zielonogórski, Instytut Filologii Polskiej
Format:
Resource Identifier:
Pages:
Source:
Filologia Polska. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego, z. 5
Language:
License CC BY-NC-ND 4.0:
Rights:
Biblioteka Uniwersytetu Zielonogórskiego
Object collections:
- Repository > Faculties > Faculty of Humanities
- Repository > Types of work > Articles
- Repository > Scientific journals and UZ publishing series > Filologia Polska
Last modified:
Jun 6, 2022
In our library since:
Jul 15, 2020
Number of object content hits:
262
All available object's versions:
https://zbc.uz.zgora.pl/repozytorium/publication/63876
Show description in RDF format:
Show description in OAI-PMH format:
-
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
-
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego, 2023, z. 9
-
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego, 2022, z. 8
-
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego, 2021, z. 7
-
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego, 2020, z. 6
-
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego, 2019, z. 5
- Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego, 2019, z. 5 - spis treści
- Wizja wieku siedemnastego według trzech autorów powieści historycznych: Henryka Sienkiewicza, Józefa Hena i Jacka Komudy = The vision of the 17th century according to three writers of historical novels: Henryk Sienkiewicz, Józef Hen and Jacek Komuda
- Strategie komunikacyjne w służbie apoteozy przeszłości w prozie historycznej Zofii Bukowieckiej z okresu zaborów = Communication strategies in the service of the past apotheosis in Zofia Bukowiecka's historical prose from the partitions period
- Lublin Marcina Wrońskiego. Mała ojczyzna w retrokryminalnym entourage'u = Marcin Wroński's Lublin. Small homeland in retro entourage
- Literackie kreacje przeszłości w nurcie kryminału retro na przełomie XX i XXI wieku = Literary creations of the past in vintage crime fiction at the turn of the 20th and 21st centuries
- Przeszłość - teraźniejszość - przyszłość, "kai eleutheria" - "kai aletheia" - "kai agathon", Platon - Nicola Chiaromonte - Wojciech Karpiński (ontologiczno-aksjologiczne trójkąty) = Past - present - future, "kai eleutheria" - "kai aletheia" - "kai agathon", Plato - Nicolai Chiaromonte - Wojciech Karpiński (ontological-axiological triangles)
- Czas, Pamięć, Śmierć - Vladimira Nabokova triada estetyczno-filozoficzna = Time, Memory, Death - Vladimir Nabokov's aesthetical-philosophical triade
- Przeszłość południowokresowej rezydencji w Psarach utrwalona w archiwum ludzkiej pamięci i wybranych, współczesnych źródłach pisanych (refleksje filologiczno-lingwokulturologiczne) = The past of the Polish southeastern borderlands residence in Psary preserved in an archive of human memory and selected contemporary records (philological-linguaculturological reflections)
- Elementy leksykalne z pola semantycznego religii w "Historii mego wieku?" Franciszka Karpińskiego = Religious lexical field in memoirs from the Enlightenment on the basis of "Historia mego wieku?" ["History of my century?"] by Franciszek Karpiński
- Krytyka romansu tradycyjnego w publicystyce oświeceniowej = Criticism of traditional romance in Enlightenment publishing
- Funkcje postaci diabła wobec klas podporządkowanych. O "Ojcu Hilarym, Halce i Połośce" Włodzimierza Wolskiego = Functions of the devil in relation to subordinate classes. About "Father Hilary, Halka and Połośka" by Włodzimierz Wolski
- Życie prywatne. Malarstwo historycznej anegdoty w prasie ilustrowanej drugiej połowy XIX wieku na przykładzie dzieł sztuki o tematyce życia Zygmunta Augusta i jego romansu z Barbarą Radziwiłłówną = Private life. The painting of historical anecdote in the illustrated press of the second half of the 19th century on examples representing the live of Sigismund II August and his love affair with Barbara Radziwiłł
- O stylu biblijnej prozy Mikołaja Reja (na podstawie "Psałterza Dawidowego") = About the biblical style of Mikołaj Rej's prose (on the basis of "Psałterz Dawidowy" ["David?s Psalter"])
- Metaforyka troski o siebie w "Żywocie człowieka poczciwego" = The metaphoricity of "the self care" in "Żywot człowieka poczciwego" ["The life of a humble man"]
- "Naprzód przyszedł Mikołaj Rej". O literaturze niepodległej Polski w epistolograficznej refleksji Elizy Orzeszkowej = "Mikołaj Rej has come first". On literature of independent Poland in epistolographic reflections by Eliza Orzeszkowa
- Dyskusja na temat literatury lubuskiej i jej twórców
- [Trzech autorów, trzy laudacje...]
- "Ja nie chcę ani trochę nie istnieć" - o "miejscach" Michała Banaszaka - recenzja
- Bibliografia lubuskiej polonistyki akademickiej za rok 2018
- [Wszystko zdarza się tutaj]
- [Exodus]
- Stół, czyli chłopska opowieść
-
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego, 2018, z. 4
-
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego, 2017, z. 3
-
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego, 2016, z. 2
-
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego, 2015, z. 1
-
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego, 2023, z. 9
