Kataryńczuk-Mania, Lidia - red. nauk.
Artykuł omawia wykorzystanie możliwości ekspresji głosu w wybranych przykładach literatury muzycznej. Autorka wychodzi od aspektu foniczności zjawisk głosowych i jego funkcji przekazu komunikatu emocjonalnego, a także wrażeń artystycznych. Początki zainteresowania brzmieniem głosu, a nawet eksperymentowanie, pojawiają się bardzo wcześnie. Parametrami charakteryzującymi zjawiska głosowe, czyli parajęzyk - pozasłowne aspekty komunikacji oraz wokalne aspekty mowy - są natężenie, wysokość, barwa, szybkość, rytm, intonacja, płynność, pauzy, akcenty, modulacja, elementy paralingwistyczne, czyli budujące brzmienie głosu. ; W muzyce XX w. poszukiwania walorów brzmieniowych doprowadziły do eksploatacji głosu idącej daleko poza granice tradycyjnego śpiewu. Poszukiwania nowych brzmień, a co za tym idzie, nowych środków ekspresji, skierowały obszar eksperymentowania na zjawiska głosowe poprzez użycie nowych efektów głosowych typu parlando, recytacja, "Sprechgesang", śmiech, krzyk, kaszel, dyszenie, sapanie, mamrotanie, bełkot, śpiew na wdechu, sam wdech i wydech, jako zjawisko akustyczne, używanie nieznanego języka, rozbijanie słów pomiędzy głosy chóru utrudniające rozumienie tekstu, stosowanie pojedynczych sylab, samych spółgłosek lub samogłosek, echolalie, mruczenie, gwizd, bulgot, stękanie, pisk, chuchanie, śpiew falsetem. ; Sonorystyczne osiągnięcia artykulacyjne wzbogacono o elementy instrumentacji dźwiękowej mowy - aliteracje, eufonie, gdzie słowa posiadają czysto brzmieniowy charakter pozbawiony semantyki. Przytoczone wybrane przykłady literatury XX w. wykorzystujące zjawiska głosowe to kompozycje Ligetiego, Berio, Nono, Stockhausena, Schönberga, polskich kompozytorów Pendereckiego i Lutosławskiego, jak również przykłady literatury muzycznej dla dzieci.
The article discusses the use of voice expression in selected examples of music literature. The authoress opens with the phonic aspect of voice phenomena and its function of conveying an emotional message as well as artistic impressions. The beginnings of interest in the sound of the voice, and even experimentation, appear very early. The parameters characterizing voice phenomena, i.e. paralanguage - the non-lexical aspects of communication and vocal aspects of speech, are intensity, pitch, tone, speed, rhythm, intonation, fluency, pauses, accents, modulation, paralinguistic elements, i.e. the elements that build up the sound of voice. ; In the 20th century music, the search for sound qualities led to the exploitation of voice that went far beyond the boundaries of traditional singing. The search for new sounds, and thus new means of expression, concentrated the area of experimentation on voice phenomena through the use of new voice effects such as parlando, recitation, "Sprechgesang", laughter, shouting, coughing, panting, gasping, mumbling, gibberish, "sul fiato" or singing on a breath. ; Inspiration and expiration alone as acoustic phenomena, use of an unknown language, splitting words between choir voices making it difficult to understand the lyrics, use single syllables, consonants or vowels alone, echolalia, purring, whistling, bubbling, groaning, squeaking, puffing, singing falsetto. ; Sonoristic articulation achievements have been enriched with elements of sound speech instrumentation - alliterations, euphonies, where words have a purely sonic character devoid of semantics. The selected examples of 20th-century literature using voice phenomena are presented here: compositions by Ligeti, Berio, Nono, Stockhausen, Schönberg, Polish composers, such as Penderecki or Lutosławski, as well as examples of music literature for children.
Emisja głosu w przestrzeni edukacyjnej, artystyczej i terapeutycznej
Biblioteka Uniwersytetu Zielonogórskiego
2020-11-30
2020-11-26
327
https://zbc.uz.zgora.pl/repozytorium/publication/64541
Kataryńczuk-Mania, Lidia Kataryńczuk-Mania, Lidia - red. nauk.
Szewczyk-Kwitkowska, Jolanta Kataryńczuk-Mania, Lidia - red. nauk.
Kataryńczuk-Mania, Lidia Kataryńczuk-Mania, Lidia - red. nauk.
Przybylska-Zielińska, Anna Kataryńczuk-Mania, Lidia - red. nauk.
Majzner, Rafał Kataryńczuk-Mania, Lidia - red. nauk.
Koczurko, Aleksandra Stecka, Laura Kataryńczuk-Mania, Lidia - red. nauk.
Zeman, Aleksandra Kataryńczuk-Mania, Lidia - red. nauk.
Majzner, Rafał Kataryńczuk-Mania, Lidia - red. nauk. Mania, Grzegorz - red. nauk.