Wydany przez stany Górnych Łużyc w roku 1770 regulamin szkolny (Schulordnung) niezawierał jakichkolwiek postanowień dotyczących używania języka łużyckiego. Wobec tego w szkołach łużyckich nauczano w dalszym ciągu w języku łużyckim. ; Do decydujących zmian doszło po Kongresie Wiedeńskim, w wyniku którego obszar zamieszkały przez Serbów Górnołużyckich został rozerwany i podzielony między dwa państwa Saksonię i Prusy. W obu państwach władze reprezentowały pogląd, iż językiem wykładowym w szkołach, do których uczęszczali uczniowie łużyccy ma być wyłącznie język niemiecki. Nie udało się jednak tego zrealizować, dlatego w połowie XIX wieku doszło do zmiany kursu. ; W odniesieniu do Łużyc przyłączonych do Prus postanowiono nie podejmować żadnych kroków za lub przeciw językowi łużyckiemu. Brak było jakichkolwiek uregulowań prawnych. Pozostawiono wiele spraw samym sobie. Sytuacja zmieniła się na początku lat sześćdziesiątych, kiedy tojęzykowi łużyckiemu pozostawiono więcej swobody w posługiwaniu się nim na lekcjach w szkole. W tym czasie ukazywało się też więcej dwujęzycznych podręczników szkolnych. Ta tolerancyjna polityka szkolna została zastąpiona po roku 1871 przez politykę rygorystycznego usuwania ze szkół języka łużyckiego. ; Sytuacja Górnych Łużyc, które znalazły się w Saksonii, była lepsza. Ustawa o szkolnictwie z roku 1835 zezwalała na naukę czytania oraz lekcje religii w języku łużyckim. Wprawdzie zasada ta znalazła potwierdzenie w ustawie o szkolnictwie z roku 1873 to jednak najwyższy przywilej uzyskał język niemiecki, który stać się miał wyłącznym językiem wykładowym. Mając jednak na uwadze siłę łużyckiej grupy etnicznej starano się postępować tu oględniej i rozważniej niż na terenie Górnych Łużyc w sąsiadujących Prusach.
Zielona Góra: Lubuskie Towarzystwo Naukowe
Biblioteka Uniwersytetu Zielonogórskiego
2021-12-02
2021-02-17
158
https://zbc.uz.zgora.pl/repozytorium/publication/64850
Kocioł, Sylwia Jaworski, Tomasz - red.
Głodek, Józef Szczegóła, Hieronim (1931- ) - red.
Zaradny, Ryszard Wołk, Zdzisław - red.
Sochacka, Irena Jaworski, Tomasz - red.
Völkel, Měrćin Jaworski, Tomasz - red.
Kowalski, Mirosław Magda-Adamowicz, Marzenna - red. Pasterniak-Kobyłecka, Ewa - red.
Benyskiewicz, Joachim (1936-2011) Szczegóła, Hieronim (1931- ) - red.
Korcz, Władysław (1913-1997) Szczegóła, Hieronim (1931- ) - red.