Obiekt

Tytuł: Ludność Warszawy w świetle spisów podatkowych z I połowy XVII wieku = The population of Warsaw in the light of tax censuses from the first half of the 17th century

Autor:

Belzyt, Leszek

Data wydania:

2022

Typ zasobu:

artykuł

Współtwórca:

Gillmeister, Andrzej - red.

Tytuł publikacji grupowej:

In Gremium, t. 16

Streszczenie:

Spisy podatkowe miast wczesnonowożytnych zaliczają się do tzw. źródeł masowych, które umożliwiają oszacowanie liczby mieszkańców oraz ukazanie ich struktury zawodowej, majątkowej i etnicznej. Ważne jest, aby zastosować z rozwagą odpowiednie metody krytyki źródeł historycznych oraz przeliczniki, wskazujące na wielkość ówczesnej rodziny lub na liczbę osób mieszkających w jednym domu, innej dla miasta i dla przedmieść. Podczas badania przynależności kulturowo-etnicznej mieszczan (na podstawie brzmienia nazwiska) ostrożność jest szczególnie wskazana, gdyż nie jest to metoda całkowicie pewna, a osoby długo zamieszkujące miasto ulegały asymilacji kulturowej. ; Badane spisy fiskalne dla Starej Warszawy wskazują, że w gronie rajców oraz osób najbogatszych na początku XVII w. bardzo silną pozycję mieli kupcy i finansiści pochodzący z krajów niemieckich. Przybysze z krajów włoskich odgrywali zdecydowanie mniejszą rolę. Ponieważ od 1611 r. Warszawa była stałą siedzibą króla, znaczące miejsce zajmowali dworzanie, w tym także szlachta. Większość ludności mieszkała na przedmieściach, gdyż dwa miasta warszawskie liczyły zaledwie po około 2500 osób. ; Można szacować, że cały ośrodek wraz z dworem i miastami satelickimi (Praga, Skaryszew, Nowe Leszno i Grzybów) około połowy XVII w. posiadał ponad 20 tysięcy mieszkańców, co jest wyraźnie mniejszym szacunkiem od sugestii Marii Boguckiej. Mieszczaństwo Warszawy było wtedy o wiele słabsze niż w Krakowie czy Pradze czeskiej. Najbogatsi kupcy i finansiści z tych ośrodków, jak Wettengel w Pradze i Montelupi w Krakowie górowali majątkowo nad Erkembergerem i Walbachem w Warszawie. Dodać można, że Stara i Nowa Warszawa liczyły razem tylko 26 ha powierzchni otoczonej murami, natomiast Kraków i Kazimierz - 120 ha, a miasta praskie - nawet 700 ha.

Abstract:

Tax lists of early modern cities are classified as mass sources that make it possible to estimate the number of inhabitants and to show their professional, financial and ethnic structure. It is important to carefully apply appropriate methods of criticizing historical sources and conversion factors that indicate the size of the family at that time or the number of people living in one house, another for the city and the suburbs. When examining the cultural and ethnic affiliation of the townspeople (based on the wording of the surname), caution is especially recommended, because it is not a completely sure method, and people who lived in the city for a long time underwent cultural assimilation. ; The analyzed fiscal censuses for Old Warsaw indicate that merchants and financiers from German countries had a very strong position among the councilors and the richest at the beginning of the 17th century. The newcomers from Italian countries played a much smaller role. As Warsaw was the permanent seat of the king from 1611, courtiers, including the nobility, played an important role. Most of the population lived in the suburbs, as the two Warsaw cities had only about 2,500 people. ; It can be estimated that around the middle of the 17th century the entire center, together with the manor house and satellite towns (Praga, Skaryszew, Nowe Leszno and Grzybów) had over 20,000 inhabitants, which is clearly less respectable than what Maria Bogucka suggested. The bourgeoisie of Warsaw was then much weaker than in Kraków or Czech Prague. The richest merchants and financiers from these centers, such as Wettengel in Prague and Montelupi in Kraków, towered over Erkemberger and Walbach in Warsaw. It can be added that the total area of Old and New Warsaw was only 26 ha, surrounded by walls, while Kraków and Kazimierz - 120 ha, and the cities of Prague - even 700 ha.

Wydawca:

Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego

Format:

application/pdf

Identyfikator zasobu:

oai:zbc.uz.zgora.pl:83176

DOI:

10.34768/ig.vi16.370

Strony:

115-134

Źródło:

In Gremium : studia nad historią, kulturą i polityką, tom 16

Jezyk:

pol

Prawa do dysponowania publikacją:

Biblioteka Uniwersytetu Zielonogórskiego

Identyfikator oryginału:

P-2244/II/

Kolekcje, do których przypisany jest obiekt:

Data ostatniej modyfikacji:

2025-02-24

Data dodania obiektu:

2025-02-24

Liczba wyświetleń treści obiektu:

6

Wszystkie dostępne wersje tego obiektu:

https://zbc.uz.zgora.pl/publication/92651

Wyświetl opis w formacie RDF:

RDF

Wyświetl opis w formacie OAI-PMH:

OAI-PMH

Obiekty

Podobne

Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji