Wyszukiwanie zaawansowane ?

Obiekt

Pobierz

Tytuł: Ludność wschodniej części Dolnych Łużyc w XIV-XVIII wieku = Die Bevölkerung des Östlichen Teils der Niederlausitz vom 14. bis 18. Jahrhundert

Autor:

Sochacka, Irena

Data wydania:

2001

Typ zasobu:

artykuł

Współtwórca:

Sochacka, Anna Maria - tł.

Tytuł publikacji grupowej:

Rocznik Lubuski, 27

Streszczenie:

Przedmiotem niniejszej analizy są zagadnienia związane z procesami kształtowania się ludności na Dolnych Łużycach, a w szczególności ludności wiejskiej we wschodniej części Dolnych Łużyc. Określenie ?wschodnia część Dolnych Łużyc? obejmuje tereny wchodzące w skład ówczesnego powiatu gubińskiego. Trzon tego powiatu stanowiły miasta Furstenberg, Gubin, Forst, Brody, Nowogrod Bobrzański (część należąca niegdyś do Krzystkowic), Jasień, Trzebiel, Żary oraz liczne wsie, w tym wsie należące do fundacji klasztoru w Neuzelle. ; Procesy przemian i rozwoju ludności na Dolnych Łużycach przebiegały stopniowo, nie były gwałtowne. W dawniejszych czasach, w XII-XIV wieku, wyróżniały się głównie procesy osadnicze skierowane z zachodu na wschód. W XV i XVI wieku zakończyły się procesy powstawania wielkiej własności ziemskiej oraz rozwijała się gospodarka folwarczna. ; W XVII wieku wpływ na liczbę ludności miały nie tylko przemiany gospodarcze, lecz przede wszystkim wojna trzydziestoletnia i jej skutki ekonomiczne i polityczne. W XVIII wieku przemiany demograficzne postępowały najszybciej. Charakterystyczne dla wsi było zmniejszanie się liczby gospodarstw chłopskich, powiększanie liczby gospodarstw małych, zagrodniczych oraz pojawienie się dwóch kategorii ludności: coraz liczniejszych chałupników oraz zupełnie nowej kategorii - komorników.

Abstract:

Die Prozesse der Bevolkerungsgestaltung in der Niederlausitz, besonders in dem damaligen Gubener Kreis sind Thema dieser Arbeit. Die Besonderheit der Einwohner dieses Territoriums lag in dem doppelten ethnischen Charakter: dem slawischen und dem germanischen, der im Laufe der Zeit zunahm. Viele Orte des Gubener Kreises behielten außer dem deutschen zugleich ihre alten sorbischen Ortsnamen. In der mehr als die Halfte der Dorfer teilte sich das Land in die flamischen Hufen, also in typisch sorbische. ; Alte Eintrage in die Kirchenbucher in vielen hiesiegen Pfarrgemeinden zeugten von der slawischen Herkunft der Bevolkerung. Demographische Prozesse in der Niederlausitz hatten meistens einen ruhigen Verlauf. Einen großen Einfluss auf die Bevolkerung hatten die Grundbesitz- und Siedlungsverhaltnisse, besonders die Kolonisationsprozesse, die ihren Hohepunkt im 12. und 14. ; Jahrhundert erreichten, ausgeubt. Eine große Rolle in der Bevolkerungsgestaltung spielte nicht nur die Entwicklung großer Gutsherrschaften, die in der Niederlausitz im 15. Jahrhundert und anfangs des 16. Jahrhunderts endete, sondern auch die Entwicklung der Vorwerkswirtschaft. Das ehemalige Dorf hatte typische pro 25 Hektar und etwas grossere Bauernstellen, die Zahl der kleinen Bauernhofe war gering. ; Die Gartner und Hausler machten im 16. Jahrhundert in verschiedenen Kreisen der Niederlausitz von 20 bis 25% der ganzen Zahl der bauerlichen Bevolkerung aus. Im Laufe der Zeit und der wirtschaftlichen Prozesse anderten sich auch die bauerlichen Wirtschaften. In den Kammerdorfern blieben die Grossbauern in der Mehrzahl. In den Vasallengutern uberwogen kleine Gartnerstellen, weil die landwirtschaftliche Politik die Ubergabe der z.B. verlassenen Bauernhofe fur die Vorwerke bevorzugte. ; Einen grossen Einfluss auf die Bevolkerungszahl hatte der Dreißigjahrige Krieg, in dem die Bewohnerverluste uber 70% in der Sorau - Triebel Herrschaft und ca. 60% in der Forst - Pforten Herrschaft ausmachten. Manche Dorfer blieben ganz unbewohnt. Auch Sauche und Hunger, die von Zeit zu Zeit nicht nur die Niederlausitz plagten, haben das Tempo des Menschenzuwachs beschrankt, der in den Jahren 1381-1618 23% ausmachte. ; In der spateren Epoche des 17. und 18. Jahrhunderts ging der Zuwachs der Bevolkerung schneller und machte 100% aus. Wie es F. Mětšk erklarte, war es Endergebnis der Bevolkerungspolitik des Staates. Das vorgestellte Materiall weist auch darauf hin, daß der alte Gubener Kreis die hochste Bevolkerungszahl in der ganzen Niederlausitz hatte. Im Jahre 1797 waren es 61 075 Einwohner, wahrend die Zahl aller Einwohner der Niederlausitz sich auf 119 156 beschrankte.

Wydawca:

Zielona Góra: Lubuskie Towarzystwo Naukowe

Format:

application/pdf

Identyfikator zasobu:

oai:zbc.uz.zgora.pl:57638

Strony:

47-63

Źródło:

Rocznik Lubuski, tom 27

Jezyk:

pol

Prawa do dysponowania publikacją:

Biblioteka Uniwersytetu Zielonogórskiego

Temat i słowa kluczowe:

Dolne Łużyce demograficzne zmiany historia 16-18 w.

Kolekcje, do których przypisany jest obiekt:

Data ostatniej modyfikacji:

2021-12-02

Data dodania obiektu:

2020-09-08

Liczba wyświetleń treści obiektu:

229

Wszystkie dostępne wersje tego obiektu:

https://zbc.uz.zgora.pl/publication/64209

Wyświetl opis w formacie RDF:

RDF

Wyświetl opis w formacie OAI-PMH:

OAI-PMH

Nazwa wydania Data
Ludność wschodniej części Dolnych Łużyc w XIV-XVIII wieku = Die Bevölkerung des Östlichen Teils der Niederlausitz vom 14. bis 18. Jahrhundert 2021-12-02

Obiekty

Podobne
Rocznik Lubuski, 27
Rocznik Lubuski, 27

Epidemie i ich skutki społeczno-demograficzne na pograniczu śląsko-łużyckim w XVI-XVIII wieku = Epidemien und ihre sozial-demographischen folgen auf dem grenzgebiet Schlesiens und der Lausitz vom 16. Bis 18. Jahrhundert

Breczko, Artur Jaworski, Tomasz - red.

2001
artykuł

Rocznik Lubuski (t. 27, cz. 2): Przemiany ludnościowe na pograniczu lubuskim

Skobelski, Robert Jaworski, Tomasz Sochacka, Irena Wyder, Grażyna Jaworski, Tomasz - red.

2001
czasopismo
Studia Zachodnie, 3
Studia Zachodnie, 3

Studenci z Polski na uniwersytecie we Frankfurcie nad Odrą (XVI-XVIII w.) = Polnische studenten in Frankfurt an der Oder (im 16.-18jh.)

Burda, Bogumiła Osękowski, Czesław (1952- ) - red.

1998
artykuł
Rocznik Lubuski, 25
Rocznik Lubuski, 25

Trzynastowieczna architektura północnej części Śląska i wschodnich Łużyc w świetle badań po 1945 roku

Kowalski, Stanisław Eckert, Marian - red.

1999
artykuł

Dzieje narodu polskiego : wykład popularny na podstawie ostatnich badań naukowych : Cz. 2

Smoleński, Władysław

1898
książka
Rocznik Lubuski, 18
Rocznik Lubuski, 18

Pogranicze polsko-niemieckie jako terytorium zderzenia i przenikania dwóch kultur (XVI - XVIII wiek)

Jaworski, Tomasz (1944- ) Bartkiewicz, Kazimierz (1930-2002) - red.

1993
artykuł

Zagadki autorskie literatury polskiego baroku

Magnuszewski, Władysław (1926-1996)

1977
książka

Die Geschichte der Kirche zu Schwiebus von 1537-1750

Berthold, Helene (1855-1925)

[1891]
książka
Więcej

Dane kontaktowe

Adres

Biblioteka Uniwersytetu
Zielonogórskiego
al. Wojska Polskiego 71
65-762 Zielona Góra

Telefon

(+48) 68 328 21 55

E-Mail

kontakt@zbc.uz.zgora.pl

Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna
im. C. Norwida w Zielonej Górze
al. Wojska Polskiego 9
65-077 Zielona Góra

(+48) 68 453 26 06

p.karp@biblioteka.zgora.pl

Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji