Obiekt
Tytuł: Wzorzec tekstowy przysięgi sądowej ("iuramentum promissorium") w XVI wieku = Text pattern of a judicial oath ("iuramentum promissorium") in the 16th century
Współtwórca:
Hawrysz, Magdalena - red. nauk. ; Uździcka, Marzanna - red. nauk. ; Wojciechowska, Anna - red. nauk.
Tytuł publikacji grupowej:
Streszczenie:
Bartłomiej Groicki jako pierwszy polski prawnik-praktyk przedstawił w "Porządku sądów i spraw miejskich prawa magdeburskiego w Koronie Polskiej" z 1559 roku promissoryjną przysięgę sądową w ujęciu kompleksowym, jako wzorcową rotę tekstową, którą wypowiadali urzędnicy sądowi przed rozpoczęciem swoich czynności proceduralnych, i zarazem jako czynność ceremonialną podejmowaną w oficjalnej instytucji i realizowaną zgodnie z tradycyjnym już wówczas uroczystym rytuałem. ; Przysięga prezentowana przez Groickiego była w swojej strukturze i znaczeniu realizacją formuły predykcyjnej wyrażającej przyrzeczenie wykonania podjętych zobowiązań, która ma uniwersalny charakter zarówno w sensie historycznym, jak i kulturowym. Zatem tekst przysięgi promissoryjnej, składanej każdorazowo w sądzie miejskim, procedującym wedle prawa magdeburskiego, miał postać standardową i jako działanie językowe został zdeterminowany pragmatycznie. ; We wzorcu tekstowym przysięgi promissoryjnej z XVI wieku i w jego zewnętrznych formach rytualnych kumulują się różnorakie tradycje, ale przede wszystkim religijna i prawna. Ta ostatnia wywodzi się ze skodyfikowanych we wczesnym średniowieczu norm prawa magdeburskiego stosowanych w niemieckim i polskim sądownictwie miejskim . ; Dzięki licznym wydaniom dzieła Groickiego i traktowaniu go w procedurze sądowej jako prawa skodyfikowanego o mocy ustawy rota przysięgi przyrzekającej w wersji ustalonej w "Porządku sądów" upowszechniła się w sądowym wariancie komunikacji językowej i stała się normatywnym wzorem tekstowym.
Abstract:
Bartłomiej Groicki, as the first Polish lawyer-practitioner, presented in a 1559 book, "Porządek sądów I spraw miejskich prawa majdeburskiego w Koronie Polskiej", a promissory oath in a comprehensive approach, i.e. both as a model oath formula (rota), which used to be taken by court clerks before they began their procedural activities, and as a ceremonial activity carried out in an official institution in accordance with a traditional and, already then, solemn ritual . ; The oath presented by Groicki was, in its structure and meaning, a realisation of a predictive formula, which expressed a pledge to fulfil commitments made, and which has a universal characteristic both in an historical and cultural sense. Therefore, the text of a promissory oath which is always taken in a municipal court, which proceeded in accordance with the Magdeburg Law, had a standard form and was pragmatically determined as a language activity. ; The promissory oath template from the 16th century, and its external ritual form, cumulate different traditions but primarily the religious and legal ones. The latter one is derived from the codified early Medieval Period principles of Magdeburg Law used in German and Polish municipal judiciary. ; Thanks to many editions of Groicki`s work and treating it in court procedure as a codified law, the promissory oath (rota) from "Porządek sądów" has become commonplace in a legal variant of linguistic communication and is a normative text pattern .
Wydawca:
Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego
Format:
Identyfikator zasobu:
DOI:
Strony:
Źródło:
Zielonogórskie Seminaria Językoznawcze 2016
Jezyk:
Prawa do dysponowania publikacją:
Biblioteka Uniwersytetu Zielonogórskiego
Kolekcje, do których przypisany jest obiekt:
- Repozytorium > Jednostki organizacyjne > Wydział Humanistyczny
- Repozytorium > Typy utworów > Rozdziały w książkach
- Repozytorium > Czasopisma naukowe i serie wydawnicze UZ > Zielonogórskie Seminaria Językoznawcze
Data ostatniej modyfikacji:
2023-11-02
Data dodania obiektu:
2023-07-05
Liczba wyświetleń treści obiektu:
149
Wszystkie dostępne wersje tego obiektu:
https://zbc.uz.zgora.pl/repozytorium/publication/82260
Wyświetl opis w formacie RDF:
Wyświetl opis w formacie OAI-PMH:
-
Zielonogórskie Seminaria Językoznawcze
-
Zielonogórskie Seminaria Językoznawcze 2022: Bliskie otoczenie człowieka: Leksyka, teksty, dyskursy
-
Zielonogórskie Seminaria Językoznawcze 2019: Dyskursy o przeszłości. Dyskursy w przeszłości
-
Zielonogórskie Seminaria Językoznawcze 2018: Estetyka językowa w komunikowaniu
-
Zielonogórskie Seminaria Językoznawcze 2017: Wokół dziejów używania polszczyzny - wspólnoty, potrzeby, zachowania komunikatywne
-
Zielonogórskie Seminaria Językoznawcze 2016: Zachowanie językowe - spontaniczność i automatyzm
- Zielonogórskie Seminaria Językoznawcze 2016: Zachowanie językowe - spontaniczność i automatyzm - spis treści i wstęp
- Przedmowa w pierwszych (napisanych po polsku) traktatach matematycznych = The prefaces written to Polish earliest mathematical treatises
- O jasnej i powierzchownej znajomości konwencji genologicznej = On clear and superficial knowledge of a genre convention
- Elementy spontaniczne i automatyczne w katalogach monarchów z okresu I Rzeczypospolitej - wstęp do charakterystyki gatunku (aspekt strukturalny) = Spontaneous and automatic elements in the catalogues of monarchs from the period of the First Republic - an introduction to the characteristics of genre (structural aspect)
- Sposoby użycia języka w negocjacjach cenowych w dawnej polszczyźnie (XVIII w.) = The methods to use the language in price negotiations (bargaining) in the former Polish language (the eighteenth century)
- Powitania i pożegnania w "Panu Balcerze w Brazylii" Marii Konopnickiej - automatyzm, spontaniczność, wymogi wersyfikacyjne? = Greetings and farewells in "Sir Balcer in Brazil" of Maria Konopnicka - automatism, spontaneity, versification requirements?
- Wzorzec tekstowy przysięgi sądowej ("iuramentum promissorium") w XVI wieku = Text pattern of a judicial oath ("iuramentum promissorium") in the 16th century
- Innowacyjność w karbach konwencji. O pierwszym podręczniku do nauki języka angielskiego dla Polaków = Innovation restricted by Convention. About the first Handbook of English for Poles
- Grzeczność językowa bohaterów filmu "Cudownie ocalony" w reżyserii Janusza Zaorskiego (system adresatywny) = Language politness of characters in the film "Cudownie ocalony" by Janusz Zaorski (adressative system)
- "Verba dicendi" wśród regresywnych czasowników doby nowopolskiej = "Verba dicendi" as a part of verbs going out of use during the new-polish period
- Pole frazeosemantyczne "gniew" w języku polskim (na materiale polskiej frazeologii kinematycznej) = Phraseosemantic Field "Anger" in the Polish language (based on kinematic Polish phraseology)
- Czy "młodość musi się wyszumieć"? O wartościowaniu młodzieży w polskiej frazeologii = "Młodość musi się wyszumieć"? The valuation of youth in Polish phraseology
- Spontaniczność jako narzędzie perswazji w zachowaniach formulicznych (na materiale wybranych protokołów cechowych z XVIII w.) = Spontaneity as a tool of persuasion in formulaic behaviour (with the material of selected guild protocols of the eighteenth century)
- Standaryzacja struktury tekstu i jego ukształtowania typograficznego w lubelskich kazaniach pogrzebowych z XVII wieku = Standardization of the text`s Structure and its typographical Shape on the example of Lublin`s Funeral Sermons from 17th century
- "Głupstwo i rozmaite jego odcienie" - leksykalno-stylistyczne wyznaczniki głupoty na przykładzie "Charakterów rozumów ludzkich" Michała Wiszniewskiego = "Głupstwo i rozmaite jego odcienie" ("Footling and its Various hades") - lexical and stylistic indicators of stupidity on the basis of "Charaktery rozmów ludzkich" ("The characters of human talks") by Michał Wiszniewski
- Udział środowiskowych wspólnot komunikatywnych w kształtowaniu słownictwa ogólnopolskiego (rzecz o "damie" i "facecie") = Of Ladies and Guys: the Role of local communicative communities in Shaping general polish Vocabulary
- Formuły salutacyjne w korespondencji z terenu Kresów Południowo-Wschodnich (XVII-XVIII w.) = Salutations in letters from the South-Eastern Borderland (17th-18th centuries)
- Dlaczego nie mówią po polsku? - stosunek polskich uczniów do nauki języka ojczystego w Szwecji = Why don`t they speak polish? Ate attitude of Polish students to learning their mother language in Sweden
- O wzorach i sposobach mówienia o ojczyźnie w wybranych tekstach Wielkiej Emigracji = On patterns and ways of talking about the homeland in some statements from the partitions era
- Deprecjonujące nazwy innowierców w "Kazaniach sejmowych" Piotra Skargi = Derogatory names for religious dissenters in piotr Skarga`s "Kazania sejmowe"
- Spontaniczność i automatyzm w wypowiedziach modlitewnych Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej = Spontaneity and automatism in prayer utterances of Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
- Formy czasowników w didaskaliach "Wyzwolenia" Stanisława Wyspiańskiego jako próba przełamania konwencji = Verb forms in the stage directions in Stanisław Wyspiański`s "Wyzwolenie" ("Liberation") as an attempt to break with the conventions
- Dialogi w "Narzeczonej harambaszy" Tomasza Teodora Jeża - spontaniczność czy schematyzm = Dialogues in "Narzeczona harambaszy" by Tomasz Teodor Jeż - spontaneity or schematic approach
- Formuły dziewiętnastowiecznych akt chrztu na przykładzie ksiąg metrykalnych warszawskiej parafii św. Jana Chrzciciela = 19th-century acts baptism formulas based on the example of register books of the St. John`s parish in Warsaw
-
Zielonogórskie Seminaria Językoznawcze 2015: Kontakty językowe w komunikowaniu
-
Zielonogórskie Seminaria Językoznawcze 2014: Język w życiu wspólnoty
-
Zielonogórskie Seminaria Językoznawcze 2013: Tożsamość w komunikowaniu
-
Zielonogórskie Seminaria Językoznawcze 2022: Bliskie otoczenie człowieka: Leksyka, teksty, dyskursy
