Hawrysz, Magdalena - red. nauk. ; Uździcka, Marzanna - red. nauk. ; Wojciechowska, Anna - red. nauk.
Przedmiotem artykułu są zachowania modlitewne utrwalone w wojennych zapiskach Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej. Celem rozważań jest ukazanie struktury i stylistyki tych tekstów poprzez odniesienie do wyznaczników modlitwy jako gatunku; w konsekwencji zaś ujawnienie, ile jest w nich spontaniczności, a ile automatyzmu. ; Wypowiedzi poetki realizują typ modlitwy prywatnej, indywidualnej. Uwzględniają one reguły gatunkowe modlitwy ustalonej, lecz zwykle zawierają tylko pojedyncze nośniki konwencji. W materiale dominują modlitwy monointencyjne (błagania, prośby) sytuujące się na pograniczu "sacrum" i "profanum". Jest w nich eksponowany świecki punkt widzenia, silnie manifestuje się ?ja? nadawcy, a automatycznie reprodukowane formuły modlitewne przeplatają się z elementami spontanicznymi: potocznymi i kreatywnymi (poetyckimi). ; Automatyzacja obejmuje wybory związane z kompozycją wypowiedzi (inwokacja + prośba), jej ukształtowaniem składniowym (paralelizmy) i szablonowością sformułowań (apostrofy), w pozostałych zakresach konkretyzacja wzorca gatunkowego modlitwy jest wynikiem indywidualnych wyborów autorki.
In this paper an attempt is made to present language behaviour connected with praying actions excerpted from war notes written by Maria Pawlikowska-Jasnorzewska. The aim of the paper is to examine the structure and stylistic devices of prayer utterances with reference to prayer as a genre. As a result, two aspects will be discussed, that is, spontaneity versus automatism. ; The notes being under investigation comprises a private, individual type of prayer. Although genre rules of set prayer are to be recognized in the texts, the notes usually include only single components of the prayer`s convention. In the linguistic material collected there are mostly prayers which contain one intention (pleading). In these prayers the boundaries between a "sacrum" sphere and a "profanum" sphere are blurred. ; The texts are written from a perspective of a layperson and strongly emphasise the autor`s standpoint. This is why, the automatic use of prayer formulas is mixed with spontaneous elements. The former phenomenon is represented by: composition (invocation + pleading), syntax (parallels) and conventional phrases (apostrophes). The latter is represented by colloquial language and creative (poetic) elements.
Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego
Zielonogórskie Seminaria Językoznawcze 2016
Biblioteka Uniwersytetu Zielonogórskiego
2023-11-02
2023-07-06
60
https://zbc.uz.zgora.pl/repozytorium/publication/82303
Wojciechowska, Anna Sztyber, Radosław - red. nacz.
Wojciechowska, Anna Sztyber, Radosław - red. nacz.
Wojciechowska, Anna Hawrysz, Magdalena - red. nauk. Uździcka, Marzanna - red. nauk. Wojciechowska, Anna - red. nauk.
Mikołajczak, Małgorzata (1966- ) Wojciechowska, Anna Ruszczyńska, Marta - red. nauk. Pałucka-Czerniak, Iwona - red. nauk.
Wojciechowska, Anna Majdańska-Wachowicz, Urszula Ruszczyńska, Marta - red. nauk. Pałucka-Czerniak, Iwona - red. nauk.
Hawrysz, Magdalena Uździcka, Marzanna Wojciechowska, Anna Hawrysz, Magdalena - red. nauk. Uździcka, Marzanna - red. nauk. Wojciechowska, Anna - red. nauk.
Hawrysz, Magdalena Uździcka, Marzanna Wojciechowska, Anna Hawrysz, Magdalena - red. nauk. Uździcka, Marzanna - red. nauk. Wojciechowska, Anna - red. nauk.