Hawrysz, Magdalena - red. nauk. ; Uździcka, Marzanna - red. nauk.
Przedmiotem analiz w artykule są formuły grzecznościowe występujące we wsi Zelena na Huculszczyźnie. Występujący na tym terenie zestaw fraz grzecznościowych traktuję jako zamknięty zbiór, stanowiący ważny element modelu grzecznościowego, realizowanego w określonych warunkach społeczno-kulturowych. ; Formuły zawierające w swoim składzie leksykalnym składniki odnoszące się do sfery sacrum używane są w sytuacjach, które ogólnie określić można jako: powitania, pożegnania, życzenia i podziękowania. W ramach tych ogólnych formuł w niektórych przypadkach wyodrębnić można jeszcze sytuacje uszczegółowione, przywoływane przez odmienne formuły grzecznościowe, np. podziękowanie i podziękowanie wypowiadane przez żebraka, pozdrowienie przy pracy i pozdrowienie przy dojeniu krów. ; Omówione w artykule formuły są w badanej społeczności nadal używane we wszystkich pokoleniach. Niektóre z nich, jak pokazują analizy, realizowane są tylko w szczególnej sytuacji, np. w relacjach z osobami starszymi. Tak jest np. z syntagmami przywołującymi sytuację powitania, gdzie faza "Slava Isusu Christu" zastępowana jest powszechnym wśród młodego pokolenia: "Zdorov!". ; Wszystkie używane w analizowanych sytuacjach formuły z semantycznym komponentem sakralnym mają zarówno funkcję performatywną, tzn. tworzą atmosferę grzecznościową, jak i zachowują swoje podstawowe właściwości semantyczne.
The article studies the terms of politeness encountered in the Zelena village in the Hutsul Country (Ukraine). The set of polite phrases appearing in this area is treated by the author of the article as a closed collection constituting an important element of the politeness author of the article as a closed collection constituti model realized in specific social-cultural conditions. ; The forms containing, in their lexical composition, the elements referring to the sphere of sacrum are used in the situations which can generally be defined as: greetings, farewells, compliments and thanks. Within those general categories, in some cases, we can additionally isolate more detailed situations, in which different politeness terms are used, for instance, thanks and thanks expressed by a beggar, greetings at work and greetings when milking cows. ; In the studied community, the expressions discussed in the article have been still used by all generations. Some of them, as confirmed by studies, are applied only in special situations, for example, in contacts with the elderly people. This is the case, for instance, with syntagmas recalling the situation of a greeting where the phrase "Slava Isusu Christu" (and an adequate reply) is being replaced by "Zdorov!" which is popular among the young generation. ; All fixed expressions with a semantic sacral component used in the analysed situations possess a performative function, which means that they create a polite atmosphere and preserze their basic semantic properties.
Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego
Zielonogórskie Seminaria Językoznawcze 2017
Biblioteka Uniwersytetu Zielonogórskiego
2024-01-29
2024-01-29
48
https://zbc.uz.zgora.pl/publication/86854
Kępińska, Alina Hawrysz, Magdalena - red. nauk. Uździcka, Marzanna - red. nauk. Wojciechowska, Anna - red. nauk.